جشن آبانگان ، مراسمی است که در بین زرتشتیان در تاریخ 4 آبان و در تقویم زرتشتی مراسمی است که در دهم آبان انجام می شود و آیینی است  که زرتشتیان برای احترام به ایزد آناهیتا برگزار می کنند ، آب در نزد زرتشتیان دارای تقدس می باشد و آلوده کردن آن درست نمی باشد.

به کوروش به آرش به جمشید قسم

به نقش و نگار تخت جمشید قسم

ایران همی قلب و خون من است

گرفته زجان در وجود من است

بخوانیم این جمله در گوش باد

چو ایران مباشد تن من مباد….

ابتدا توضیح این مراسم را از سایت همازور که زرتشتی است برای شما قرار دادم و بعد نکاتی را بیان داشتم.

آبانگان جشنى است كه روز آبان روز مطابق است با ده آبان در گاهشمار قدیم و 4 آبان در گاهشمار جدید برگزار و نام فرشته نگهبان آب را با خود دارد .

ایرانیان این روز را جشن گرفته و آیینهای ویژه ای را برگزار می كنند. آب در آیین قدیم ایرانی از عناصر مقدس است و به همین دلیل در این روز ایرانیان تلاش می كردند آب را به عنوان لازمه حیات گرامی بدارند و از آلودن و بی احترامی به آن بپرهیزند و این كار را در طول سال با خود به همراه داشته باشند.

«جشن آبانگان» جشنی است در گرامیداشت ستاره ی روان (سیاره) درخشان «اَنَهیتَه / آناهید (زهره» و رود پهناور و خروشان «اردوی / آمو آمودریا» بر پا می شود.

اَردوی سوره اَناهیتا Ardavi – Sura Anāhita ایزد‌بانویی ایرانی بسیار برجسته ای است كه نقش مهمی در آیین های ایرانی دارد و پیشینه ی ستایش و بزرگداشت این ایزد بانو در فرهنگ ایرانی به دوره های پیش از زرتشتی در تاریخی ایران میرسد.

بخش بزرگی در کتاب اوستا به نام آبان یشت( یشت پنجم) که یکی از باستانی ترین  یشتها میباشد به این ایزد بانو اختصاص دارد .

نیایشگاه های آناهیتا معمولا در كنار رودها برپا میشده و زیارتگاه هایی كه امروزه با اسامی دختر و بی بی مشهور هستند و معمولا در كنار آنها آبی جاری است، میتوانند بقایای آن نیایشگاه ها باشند.

آناهیتا همتای ایرانی «آفرودیت»، الهه ی عشق و زیبایی در یونان و «ایشتر»، الهه ی بابلی، به شمار میرود.

واژه ی «آب» که جمع آن «آبان» است در اوستا و پهلوی «آپ» و در سانسکریت «آپه» Apa و در فارسی هخامنشی «آپی» میباشد.

این آخشیج (عنصر) همانند آخشیج های اصلی دیگر چون آتش و خاک و هوا در آیین های ایرانیان باستان مقدس است و آلودن آن گناهی بس بزرگ است. برای هریک از چهار آخشیج امشاسپندی (فرشته) ویژه نامگذاری شده است. به گواهی اوستا و نامه های دینی پهلوی، ایرانیان آخشیج های چهارگانه را که پایه ی نخستین زندگی است، میستودند.

در جشن آبانگان، پارسیان به ویژه زنان در کنار دریا یا رودخانه ها، فرشته ی آب را نیایش میکنند. ایرانیان کهن آب را پاک (مقدس) میشمردند و هیچگاه آنرا آلوده نمیکردند و آبی را که اوصاف سه گانه اش (رنگ - بو – مزه ) دگرگون میشد برای آشامیدن و شستشو به کار نمیبردند.

«هرودوت» میآورد:

ایرانیان در میان آب ادرار نمیکنند، آب دهان و بینی در آن نمیاندازند و در آن دست و روی نمیشوین.

«استرابون» جغرافیدان یونانی نیز میآورد :

 ایرانیان در آب روان، خود را شستشو نمیدهند و در آن لاشه، مردار و آنچه که نا پاک است نمی اندازند.1

نکته:

بنابر آنچه بیان شد آناهیتا و آب در دین زرتشت دارای اهمیت بسیار می باشد ولی:

آیا امروزه این اهمیت و ارزش و تقدس آب حفظ شده است؟

آیا مرده در دین زرتشت با آب شسته نمی شود؟ آیا شسته شدن مرده با آب به این ایزد و تقدس آب لطمه نمی زند؟

آیا در برخی که جشنها که به روی هم آب می ریزند ، آیا این کار تقدس آب را از بین نمی برد؟

پیرانگاه های زرتشتیان ، بنابر باور سنتی ، محل اختفای دختران یزدگرد می باشد، حال آیا :

این اماکن محل دربرگرفتن این افراد است یا معبد آناهیتا ؟

در صورتی که پاسخ سوالات را نمی دانید، در بخش نظرات بپرسید تا پاسخ داده شود.