نفر

۱۱ آذر ۱۳۹۱ - ۰۲:۲۱

فلسطین و حقوق بین الملل

فلسطین در قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد

مجمع عمومی سازمان ملل متحد در ۲۹ نوامبر سال ۱۹۴۷ با تصویب قطعنامه ۱۸۱ به تقسیم فلسطین به دو کشور مجزا برای یهودیان و اعراب ساکن آن رای داد. قطعنامه مزبور با وجود عدم پذیرش اعراب و اعتراض بسیاری از کشورها و دولتها، خود زمینه ای شد برای جنگ و مبارزه بی امان و مستمر فلسطینی ها و مقاومت آنها در طی این مدت. لکن، با گذشت زمان و پس از 65 سال، وضعیت نظام بین الملل در چرخشی آشکار و متعارض، این بار- رای به نفع فلسطینی های دردمند و جنگ زده داد.

مجمع عمومی سازمان ملل متحد در 29 نوامبر سال 1947 با تصویب قطعنامه 181 به تقسیم فلسطین به دو کشور مجزا برای یهودیان و اعراب ساکن آن رای داد. قطعنامه مزبور با وجود عدم پذیرش اعراب و اعتراض بسیاری از کشورها و دولتها، خود زمینه ای شد برای جنگ و مبارزه بی امان و مستمر فلسطینی ها و مقاومت آنها در طی این مدت. لکن، با گذشت زمان و پس از 65 سال، وضعیت نظام بین الملل در چرخشی آشکار و متعارض، این بار- رای به نفع فلسطینی های دردمند و جنگ زده داد.
در 29 نوامبر 2012 و در پی تصویب قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل- فلسطین توانست با کسب 138 رای موافق در مقابل 9 رای مخالف و 41 رای ممتنع، موقعیت خود را از " نهاد ناظر" به عنوان " دولت ناظر غیرعضو" در این سازمان ارتقا دهد. در رای‌گیری روز پنجشنبه مجمع عمومی سازمان ملل، سه کشور از پنج کشور عضو دائم شورای امنیت، یعنی فرانسه، روسیه و چین به درخواست فلسطینی‌ها رای مثبت دادند،آمریکا با این درخواست مخالفت کرد و انگلیس به آن رای ممتنع داد. اسرائیل، کانادا، جمهوری چک، جزایر مارشال، میکرونزیا، نائورو، پالائو و پاناما نیز از کشورهای دارای رای منفی به درخواست فلسطین بوده اند. ایران نیز در راستای سیاست های عرفی و جاری خویش، از موافقین به این قطعنامه بوده است.
محمود عباس، رییس تشکیلات خودگردان فلسطین طی سخنانی در جلسه تاریخی مجمع عمومی سازمان ملل برای رای گیری درباره درخواست ارتقای سطح نمایندگی فلسطین به ˈدولت ناظرغیر عضوˈ در سازمان ملل- رژیم صهیونیستی را نژاد پرست و جنایتکار دانست و از مجمع عمومی خواست با رای مثبت خود به مسولیت تاریخی خود در برابر مردم فلسطین عمل کند.(1).

وی که در برابر نمایندگان بیش از 190 کشور جهان سخنرانی می کرد؛ با اشاره به درد و رنج مردم غزه گفت: این لحظه ای تاریخی برای مردم فلسطین و جامعه بین المللی است. او ضمن تشریح جنایات اسرائیل علیه مردم فلسطین و نقض آشکار حقوق بشر و قوانین بین المللی، گفت: مجمع عمومی و جامعه جهانی در برابر مسئولیت تاریخی خود برای پایان دادن به درد و رنج مردم فلسطین قرار دارد. به گفته محمود عباس؛ جامعه جهانی باید به مصیبت مردم فلسطین که از هنگام روز ˈنکبتˈ از زمان تاسیس اسراییل به وجود آمده، پایان دهد.در آغاز این نشست نماینده سودان به نمایندگی از کشورهای عربی سخنانی بیان کرد و گفت: این روزی تاریخی برای همه ما و فلسطین است.وی گفت: بر اساس قطعنامه های سازمان ملل، اسراییل باید از سرزمین های اشغالی از جمله قدس شرقی عقب نشینی کند.(2)
مفاد قطعنامه مجمع عمومی سازمان ملل متحد :
در متن قطعنامه‌ای که توسط مجمع عمومی سازمان ملل تصویب شد، موارد ذیل مشهود است :
1- فلسطین به عنوان کشور ناظرغیرعضو در سازمان ملل پذیرفته شده و از شورای امنیت خواسته تا به درخواست فلسطینی‌ها که در سپتامبر 2011 مطرح شد و در آن از این شورا خواسته بود تا با عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل موافقت کرده و با دیدی مثبت نگاه کند.
2- در این قطعنامه، برضرورت حل و فصل عادلانه مشکل آوارگان فلسطینی و توقف کامل شهرک‌سازی‌های رژیم صهیونیستی در اراضی فلسطینی، از جمله قدس شرقی تاکید شده است.
3- قطعنامه مذکور خواستار مشخص شدن چارچوب حقوقی فلسطینی‌ها شد و تاکید کرد که باید صلح در خاورمیانه به شکلی عادلانه برقرار شود و " اشغالگری که از سال 1967 آغاز شده"، پایان یابد.
4- در این قطعنامه تاکید شده که باید مذاکرات و گفت‌وگوها میان دو طرف برای حل و فصل اختلافات موجود به شکل عادلانه، دائم و فراگیر آغاز شود و "دو کشور مستقل در کنار هم" تشکیل شوند.
مواضع شخصیت های بین المللی و کشورهای مختلف :
محمود عباس، رئیس تشکییلات خودگردان نیز در ابتدای سخنان خود پس از رای مثبت مجمع عمومی سازمان ملل گفت: این تصمیم پیروزی برای صلح، آزادی و مشروعیت قوانین بین‌المللی بود و ما به این خاطر از ملت فلسطین تشکر می‌کنیم و به آنها به خاطر این دستاورد بزرگ تبریک می‌گوییم.بان کی مون ، دبیرکل سازمان ملل آن را "حادثه‌ای مهم" ارزیابی کرده و با سیاستی دو پهلو و محافظه کارانه بیان داشت : من همواره ایمان داشته‌ام که فلسطینی‌ها حق تشکیل یک کشور مستقل را داشته‌اند و در عین حال به اسرائیل نیز حق می‌دهم که با صلح و امنیت در کنار همسایگان خود به حیاتش ادامه دهد و هیچ گزینه‌ای بهتر از مذاکرات برای تحقق صلح در خاورمیانه وجود ندارد. بان کی مون ادامه داد: ما باید تلاش کنیم تا کشور مستقل فلسطین به شکلی دموکراتیک و دارای حاکمیتی مستقل تشکیل شود که در کنار " کشور اسرائیل" با صلح و ثبات به حیات خود ادامه دهد.(3)
ران پروسر، سفیر اسرائیل در سازمان ملل در آستانه تصویب ارتقای عضویت فلسطینی‌ها گفته بود: هیچ چیز نمی تواند مشکلات میان اسرائیل و فلسطینی‌ها را حل کند، مگر مذاکره. هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه آمریکا و دهنده رای منفی بعنوان یکی از اعضای دائم شورای امنیت، لحظاتی پس از تصویب قطعنامه پیشنهادی محمود عباس، از این اقدام سازمان ملل ابراز تاسف کرد و گفت: چنین اقدامی از سوی سازمان ملل باعث تاسف است و در عین حال، فایده‌ای نخواهد داشت و باعث سنگ‌اندازی در مقابل تحقق صلح در خاورمیانه خواهد شد. وی گفت: تنها راه برای تشکیل کشور مستقل فلسطین، آغاز مذاکرات صلح میان فلسطین و اسرائیل است و چنین اقداماتی تنها وضعیت را دشوارتر می‌کند.
سوزان رایس، نماینده آمریکا در سازمان ملل نیز با ابراز تاسف از صدور این قطعنامه گفت: تصویب چنین قطعنامه‌هایی از سوی مجمع عمومی سازمان ملل هیچ فایده‌ای ندارد و راه رسیدن به صلح در خاورمیانه را دشوارتر می‌کند و به همین خاطر، آمریکا علیه آن رای داد.وی در سخنان خود در مجمع عمومی سازمان ملل بارها تکرار کرد که چنین تصمیمی باعث نخواهد شد که فلسطین به کشور تبدیل شود و در هر حالت، به فلسطینی‌ها این حق را نمی‌دهد که در سازمان ملل عضو شوند.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نیز با انتقاد از تصویب قطعنامه پیشنهادی فلسطینی‌ها در سازمان ملل آن را بی‌فایده خواند.نتانیاهو گفت: یقینا قطعنامه سازمان ملل چیزی را تغییر نخواهد داد و بدون اینکه امنیت شهروندان اسرائیلی تضمین شود کشور فلسطینی وجود نخواهد داشت.جان برد، وزیر امور خارجه کانادا، از دیگر کشورهای رای دهنده منفی به قطعنامه، اقدام سازمان ملل را باعث مختل شدن روند مذاکرات صلح در خاورمیانه خواند. ویلیام هیگ، وزیر امور خارجه انگلیس نیز به نوبه خود درخصوص اقدام اخیر سازمان ملل موضع‌گیری کرد و از فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها خواست بدون هیچ پیش شرطی مذاکرات را بار دیگر آغاز کنند.وی گفت: ما به نتیجه رای‌گیری و اقداماتی که محمود عباس در پیش گرفته احترام می‌گذاریم و به حمایت‌های خود از عباس و تشکیلات خودگردان ادامه می‌دهیم.وی در عین حال، از اسرائیل نیز خواست تا نسبت به تصمیم مجمع عمومی سازمان ملل موضع‌گیری منفی انجام ندهد.
فرانسوا اولاند، رئیس‌جمهوری فرانسه نیز که کشورش به نفع فلسطینی‌ها در سازمان ملل رای داد از اسرائیل و فلسطینی‌ها خواست تا مذاکرات خود را بدون هیچ پیش شرطی از سر بگیرند و تاکید کرد که پاریس از دیرباز بر تشکیل دو کشور مستقل در فلسطین که در کنار هم با امنیت و ثبات زندگی کنند، تاکید داشته است. وی گفت‌وگوی مستقیم میان اسرائیل و فلسطینی‌ها را راه پایان دادن به اختلافات خواند و تاکید کرد که فرانسه برای به رسمیت شناختن فلسطین در جامعه جهانی و حمایت از کشور فلسطین ادامه می‌دهد.
کاترین آشتون، مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا نیز با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که اتحادیه اروپا بارها بر حمایت خود و میلش به عضویت کامل فلسطین در سازمان ملل تاکید کرده است. وی اعلام کرد که اتحادیه اروپا آماده است تا در وقتی مناسب کشور مستقل فلسطین را به رسمیت بشناسد.در همین ارتباط، لندن و پاریس از دو طرف خواستند تا بدون هیچگونه پیش شرطی بر سر میز مذاکرات باز گردند.(4)
در این میان، کشورهایی چون آمریکا،