قاونون ارتش ص2
تبصره 1 - کارمندان موضوع بند الف این ماده در صورت داشتن مدرک پایان دوره
ابتدایی از یک سال ارشدیت و کلیه کارمندان موضوع این ماده درصورت داشتن مدرک
پایان دوره راهنمایی از چهار سال ارشدیت و به شرط داشتن مدرک پایان دوره دبیرستان
از 6 سال ارشدیت برخوردار میگردند. ودر صورتی که در طول خدمت موفق به اخذ و
ارائه این مدارک گردند و از مدت خدمت آنها حداقل پنج سال باقی مانده باشد از تاریخ
ارائه مدرک ازارشدیت مربوط برخوردار خواهند شد.
تبصره 2 - کارمندان موضوع این ماده در صورتی که در طول خدمت موفق شوند در شغلی که
در گروه بالاتری قرار دارد، به تأیید کمیسیون ماده 41این قانون با یکی از ردههای
سهگانه مهارت انجام وظیفه نمایند، در صورت نیاز سازمان به گروه شغلی مزبور انتقال
یافته و چنانچه رتبه ورودی ردهمهارت و گروه شغلی جدید، بالاتر از رتبه آنان در
زمان انتصاب در شغل جدید باشد از زمان انتصاب، رتبه آنان به رتبه ورودی مزبور
تغییر یافته و ازمزایای مقرره مربوط به آن در طول خدمت استفاده خواهند نمود.
ماده 75 - تعداد رتبهها برای کارمندان موضوع مواد 73 و 74 این قانون 20 رتبه
بوده و کارمندان مزبور در صورت شایستگی و کارآیی هر چهار سالیک رتبه ارتقاء
خواهند یافت.
ماده 76 - کارمندانی که دورههای طولی آموزشی را در ارتش یا وزارت دفاع طی نمایند
به ازاء هر سال آموزش از دو سال ارشدیت و هر دو سالآموزش از یک رتبه بالاتر
برخوردار میگردند.
ماده 77 - ستاد مشترک و وزارت دفاع موظفند همهساله نیازمندیهای تخصصی و تحصیلی
ارتش و وزارت دفاع را اعلام نمایند و تا پرسنل بتواننددر صورت تمایل در رشتههای
مزبور تحصیل کنند.
ماده 78 - ترفیع پرسنل با رعایت مقررات این قانون منوط به تصویب مقامات زیر خواهد
بود:
الف - نظامیان تا درجه ستواندومی و کلیه کارمندان. در نیروها، فرمانده نیروی
مربوط در وزارت دفاع و ستاد مشترک، وزیر دفاع و رییس ستادمشترک.
ب - از درجه ستوانیکمی به بالا، فرماندهی کل.
ماده 79 - وضعیت پرسنل در کلیه مراحل خدمت از نظر مکتبی به وسیله سازمان عقیدتی
سیاسی، از نظر امنیتی به وسیله سازمان حفاظتاطلاعات و از نظر کارایی توسط کمیسیون
ارزیابی مورد بررسی قرار میگیرد تا در ترفیعات و انتصابات ملاک عمل واقع شود.
تبصره - وزارت دفاع و ستاد مشترک در زمینه ارزیابی کارآیی، سازمان عقیدتی سیاسی
در زمینه صلاحیت مکتبی و سازمان حفاظت و اطلاعات درزمینه صلاحیت امنیتی،
آییننامه اجرایی مأموریت محوله در این ماده را تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع
میرسانند.
ماده 80 - برای ترفیع، پرسنل علاوه بر حائز بودن کلیه شرایط مقرر در این قانون و
ضوابط مربوط بایستی قبلاً یا همزمان با ترفیع در شغل سازمانیبالاتر منصوب شده
باشند.
تبصره 1 - وزارت دفاع و ستاد مشترک با هماهنگی نیروهای سهگانه مکلفند
حتیالامکان پیشبینیهای لازم را در زمینههای استخدام، آموزش وگردش مشاغل
سازمانی به نحوی انجام دهند که پرسنل به علت نداشتن محل سازمانی از نیل به ترفیع
محروم نگردند.
تبصره 2 - وضعیت ترفیعاتی پرسنل منتسب و همچنین مأمورین به مناطق جنگی مطابق
دستورالعملی میباشد که از طریق ستاد مشترک باهماهنگی نیروها تهیه و به تصویب
شورای عالی دفاع خواهد رسید.
تبصره 3 - ایجاد یا بالا بردن محل سازمانی به منظور ترفیع پرسنل ممنوع است.
ماده 81 - ستاد مشترک با هماهنگی نیروهای سهگانه مکلفند حداکثر ظرف مدت یک سال
پس از تصویب این قانون محلهای سازمانی ارتش رامورد بررسی قرار داده و ضرورت
نظامی یا کارمندی یا مشترک بودن شغل را تعیین و درجات و رتبههای متناسب برای هر
محل سازمانی را در نظربگیرند. وزارت دفاع نیز مکلف است نسبت به این تجدید نظر در
مورد محلهای سازمانی خود با هماهنگی سازمان امور اداری و استخدامی اقدامنماید.
ماده 82 - تعداد و ترکیب نیروی انسانی ارتش و همچنین نسبت به درجهها و رتبههای
آنان بر مبنای خط مشی، استراتژی و تهدیدات، برابر جداولسازمان و تجهیزات مصوب و
به نسبتی که به وسیله ستاد مشترک تعیین و پس از تأیید شورای عالی دفاع به تصویب
فرماندهی کل خواهد رسیدمشخص میگردد.
ماده 83 - کلیه پرسنل برای نیل به درجه یا رتبه بالاتر باید مدت توقف مقرر در
درجه یا رتبه مربوط را برابر ضوابط مقررات این قانون طی نمایند وجز در مورد پرسنل
منتسب، حداقل نصف آن در آخرین درجه یا رتبه در شغل سازمانی باشند.
ماده 84 - دادن ارشدیت به پرسنلی که خود رشادت، فداکاری، تلاش، ابتکار و خلاقیت
فوقالعاده و ارزنده نشان میدهند تابع شرایط عمومیترفیعات نبوده و با پیشنهاد
فرماندهان یا مسئولان مربوط و تصویب مقامات مصرحه در ماده 78 این قانون خواهد بود.
ماده 85 - در موارد استثنایی به منظور تأمین نیازمندیهای سازمان و حفظ تعادل در
سلسله مراتب در مشاغل حساس ممکن است نظامیان با پیشنهادفرمانده مربوط و تصویب
فرماندهی کل حداکثر دو درجه موقت ترفیع یابند.
تبصره 1 - پرسنلی که به درجه موقت نائل میشوند در تمام مدتی که حق استفاده از
درجه مزبور را دارند حقوق همان درجه را دریافت خواهندداشت.
تبصره 2 - ترفیع این قبیل پرسنل از لحاظ درجه ثابت تابع مقررات این قانون بوده و
نیل به درجه ثابت بالاتر پس از طی حداقل مدت توقف امکانپذیر است.
تبصره 3 - در صورت رفع نیاز سازمانی یا مشاهده عدم کارآیی و شایستگی درجه موقت
سلب میگردد.
تبصره 4 - در صورتی که مشمولین این ماده در حین استفاده از درجه موقت بازنشسته یا
معلول و یا فوت شوند عنوان و مزایای درجه موقت از آنانسلب و مأخذ احتساب حقوق
بازنشستگی یا وظیفه و یا مستمری بر مبنای حقوق و درجه ثابت خواهد بود مگر در مورد
پرسنل شهید و جانباز کهدرجه موقت آنان مبنای احتساب حقوق مستمری و وظیفه خواهد
بود.
ماده 86 - وضع ترفیع پرسنلی که تحت تعقیب قانونی قرار میگیرند به شرح زیر خواهد
بود:
الف - در صورتی که در مراجع قضایی تحت پیگرد قانونی قرار گیرند و با قرار صادره
از مراجع ذیصلاح بازداشت شوند، از تاریخ بازداشت ترفیعمعلق میگردد، مشروط بر این
که تاریخ بازداشت قبل از تاریخ استحقاق ترفیع باشد.
ب - در صورتی که پرونده منتهی به صدور رأی قطعی برائت یا قرار منع پیگرد و یا
موقوفی تعقیب گردد، ترفیع پرسنل از تاریخ استحقاق از اینلحاظ بلامانع است.
ج - در صورت محکومیت، مدتی که بر اثر اجرای کیفر عملاً از خدمت منفک شدهاند، به
حداقل مدت توقف در درجه یا رتبه اضافه خواهد شد.
د - محکومیتها به میزانی که مشمول عفو، آزادی مشروط، تعلیق مجازات، تأخیر اجرای
حکم و حبس با خدمت قرار گرفتهاند اثری در ترفیعندارند.
ماده 87 - مدت توقف در درجه یا رتبه برای پرسنلی که به تنزیل موقت درجه یا رتبه
تنبیه میشوند بلافاصله پس از انقضای مدت تنبیه، همانقدمتی خواهد بود که در درجه
یا رتبه قبل از تنبیه داشتهاند.
فصل چهارم - وضعیت پرسنل از لحاظ خدمت
ماده 88 - وضعیت پرسنل مشمول این قانون از لحاظ خدمت حسب مورد به شرح زیر خواهد
بود:
الف - خدمت آزمایشی.
ب - خدمت آموزشی.
ج - حاضر به خدمت.
د - مأمور.
ه - مأمور به خدمت.
و - مرخصی.
ز - غایب.
ح - فراری.
ط - بازداشت.
ی - منتظر خدمت.
ک - بدون کار.
ل - منتسب.
ماده 89 - "خدمت آزمایشی" وضع خدمتی کارمندانی است که برابر مقررات مربوطه به
خدمت پذیرفته شده و به منظور ارزیابی شایستگیهای لازمبه مدت 6 ماه تا دو سال
مرحله آزمایشی را میگذرانند.
ماده 90 - "خدمت آموزشی" وضع خدمتی پرسنلی است که بدون داشتن شغل سازمانی در یکی
از مؤسسات یا مراکز آموزشی به هزینه ارتش یاوزارت دفاع و یا سازمانهای وابسته به
آنها، آموزش میبینند.
تبصره - جز در مورد آموزشهای بدو استخدام چنانچه دوره آموزش کمتر از شش ماه باشد
پرسنل با حفظ محل سازمانی به صورت مأمور دوره راطی خواهند نمود و در صورتی که
دوره آموزش بیشتر از 6 ماه باشد پرسنل در دوران آموزش منتسب خواهند شد.
ماده 91 - "حاضر به خدمت" وضع پرسنلی است که برابر مقررات مربوط در یکی از مشاغل
سازمانی منصوب و عملاً در آن شغل انجام وظیفهمینمایند.
ماده 92 - "مأمور" وضعیت پرسنلی است که برای مدتی کمتر از یک سال در یکی از
مشاغل سازمان غیر از شغل سازمانی خود و یا در شغلی که درسازمان، محلی برای آن
پیشبینی نشده است گمارده شوند و یا به سایر نیروها و سازمانها برای مدت مزبور
اعزام گردند.
تبصره 1 - در مورد مشاغلی که در جداول سازمان، محلی برای آن پیشبینی نشده است
نیرو و یا سازمان مربوط موظف است حداکثر ظرف مدتیک سال تکلیف آن از لحاظ حذف شغل
و یا درج آن در جدول سازمان مشخص نماید.
تبصره 2 - مأمور شدن و انتقال پرسنل به نیرو یا سازمان دیگر با هماهنگی دو نیرو و
یا سازمان مربوط و تصویب ستاد مشترک انجام خواهد شد.
تبصره 3 - نیروها و سازمانها مکلفند پرسنل مازاد بر نیاز خود را به ستاد مشترک
معرفی نمایند تا با انتقال یا مأمور نمودن آنان به سایر نیروها وسازمانها امکان
بهرهبرداری هر چه بیشتر از پرسنل و تأمین نیازهای سازمانی فراهم گردد.
ماده 93 - "مأمور به خدمت" وضعیت پرسنلی است که به سایر وزارتخانهها یا نهادها
یا سازمانهای دولتی یا وابسته به دولت مأمور میگردند.
تبصره - مأمور به خدمت شدن پرسنل منوط به تصویب مقامات مذکور در ماده 78 این
قانون و درج مراتب در فرمان همگانی میباشد.
ماده 94 - "مرخصی" وضع پرسنلی است که برابر مقررات مربوط در حال استفاده از
مرخصیهای زیر میباشند:
الف - مرخصی استحقاقی - پرسنل اعم از کادر ثابت، وظیفه پیمانی حق استفاده از یک
ماه مرخصی سالانه را با استفاده از حقوق و مزایای مربوطدارا میباشند. مدت مرخصی
در مناطق بد آب و هوا 45 روز خواهد بود.
تبصره - پرسنل در دورههای آموزشی میتوانند طبق مقررات مندرج در اساسنامه
آموزشگاههای مربوط از مرخصی تحصیلی استفاده نمایند.
ب - مرخصی استعلاجی - پرسنلی که به علت بیماری قادر به خدمت نمیباشند با تجویز
پزشک مسئول علاوه بر مرخصی استحقاقی حداکثر تا4 ماه میتوانند از این مرخصی
استفاده نمایند. پرسنل زن از نظر مرخصی دوران بارداری شمول قانون استخدام کشوری
میباشند.
ج - مرخصی اضطراری - پرسنلی که استحقاق مرخصی سالانه را نداشته لکن اضطراراً نیاز
به مرخصی دارند میتوانند از مرخصیهای استحقاقیسالهای بعد استفاده نمایند.
د - مرخصی بدون حقوق - پرسنل در شرایط خاص و ضروری میتوانند حداکثر جمعاً سه سال
در طول خدمت بدون حقوق استفاده نمایند. اینمدت از لحاظ حقوق و ترفیعات و
بازنشستگی جزء سنوات خدمتی محسوب نمیگردد.
ه - مرخصی تشویقی - به مقتضای ابراز لیاقت و شایستگی ممکن است حداکثر تا 30 روز در
طول سال به پرسنل مرخصی تشویقی داده شود.
تبصره 1 - ترتیب استفاده از مرخصیهای مذکور، تعیین مناطق بد آب و هوا موضوع بند
الف این ماده و حدود اختیارات فرماندهان و رؤساء دردادن مرخصیها به موجب
آییننامهای است که به وسیله ستاد مشترک، با هماهنگی وزارت دفاع و نیروهای
سهگانه و سازمان امور اداری و استخدامیتهیه و به تصویب شورای عالی دفاع خواهد
رسید.
تبصره 2 - در شرایط جنگی و بسیج همگانی و در مواقعی که ضرورت ایجاد مینماید،
اعطاء مرخصی و مدت آن تابع شرایط عمومی این مادهنبوده و در آییننامهای که به
وسیله ستاد مشترک تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع میرسد مشخص خواهد شد.
ماده 95 - "غایب" وضع پرسنلی است که بدون رعایت مقررات در محل خدمت حاضر نشوند.
ماده 96 - "فراری" وضع پرسنلی است که مدت غیبت آنان در زمان صلح از 15 روز و در
زمان جنگ از 5 روز تجاوز نماید. و حقوق و مزایای اینقبیل پرسنل از تاریخ غیبت قطع
میگردد و پرسنل فراری پس از معرفی یا دستگیری بلافاصله شروع به خدمت نموده و به
اتهام فرار آنان برابر مقرراتکیفری مربوط رسیدگی میشود. وضعیت خدمتی پرسنل کادر
ثابت که مرتکب فرار از خدمت شدهاند به شرح زیر خواهد بود:
الف - در صورت صدور رأی برائت یا قرار موقوفی تعقیب یا قرار منع پیگرد، ایام غیبت
و فرار به انتساب تبدیل خواهد شد.
ب - در صورت محکومیت به مجازاتی که مستلزم اخراج از خدمت نباشد، ایام غیبت و فرار
جزء خدمت محسوب نمیگردد.
ج - در صورت محکومیت به مجازاتی که مستلزم اخراج از خدمت باشد از تاریخ قطعیت رأی
اخراج خواهند شد.
تبصره - هر گاه مدت فرار پرسنل کادر ثابت بالغ بر 6 ماه گردد از زمان آغاز غیبت
اخراج میگردند و پس از آن برابر مقررات کیفری مربوط محاکمهشده و فقط در صورت
صدور رأی برائت یا قرار موقوفی تعقیب یا منع پیگرد، حکم اخراج نیز کانلمیکن
خواهد شد. در صورتی که محاکمه غیابی انجامگردد پرسنل میتوانند پس از حضور به حکم
صادره اعتراض نموده و در صورت صدور رأی برائت یا قرار موقوفی تعقیب یا منع پیگرد
در رسیدگیمجدد، حکم اخراج آنان نیز کانلمیکن میگردد.
ماده 97 - "بازداشت" وضع پرسنلی است که به موجب قرارهای صادره از مراجع ذیصلاح
قضایی تا صدور حکم قطعی در توقیف به سر برده و یابرابر مقررات انضباطی در
بازداشتگاه یا محل خدمتی تحت نظر باشند.
ماده 98 - "منتظر خدمت" وضع پرسنلی است که برابر مقررات مربوط به علت ارتکاب
تخلفات انضباطی به طور موقت از کار بر کنار شده باشند.
تبصره - مدت انتظار خدمت جزء ایام خدمت برای ترفیع منظور نشده و تنها از نظر
بازنشستگی محسوب میگردد. کسور بازنشستگی این مدت براساس آخرین حقوق قبل از
انتظار خدمت به صندوق بازنشستگی واریز میگردد.
ماده 99 - "بدون کار" وضع پرسنلی است که به یکی از علل زیر موقتاً از کار بر کنار
گردند:
الف - به موجب قرارهای صادره از مراجع ذیصلاح قضایی بازداشت شوند.
ب - برابر احکام صادره از دادگاههای صالح زندانی شوند.
ج - به علت عدم پرداخت محکوم به یا بدهی منجر به صدور اجرائیه، زندانی شوند.
د - به علت ارتکاب تخلفات انضباطی بدون کار شوند.
ه - در صورتی که محکوم به اقامت اجباری یا ممنوع از اقامت در محل معین شوند.
تبصره 1 - چنانچه در محل اقامت پرسنل مشمول بند (ه) پادگان و یا سازمان نظامی
وجود داشته باشد ارتش در صورت نیاز میتواند آنان را بهجای بدون کاری در آن محل
حاضر به خدمت نماید.
تبصره 2 - مدت بدون کاری جزء ایام خدمت برای ترفیع منظور نشده و تنها از نظر
بازنشستگی محسوب میگردد.
کسور بازنشستگی این مدت بر اساس آخرین حقوق قبل از بدون کاری به صندوق بازنشستگی
واریز خواهد شد.
تبصره 3 - محکومیتها به میزانی که مشمول عفو، آزادی مشروط، تعلیق اجرای مجازات،
تأخیر اجرای حکم یا حبس با خدمت قرار گیرند باعثبدون کاری نخواهد شد.
ماده 100 - "منتسب" وضعیت پرسنلی است که در یکی از حالتهای زیر از یگان خدمتی
خود منفک گردیده و در اختیار آجودانی نیرو یا سازمانمربوط یا آجودانی ستاد مشترک
قرار میگیرند و کلیه عملیات پرسنلی آنان در مدت انتساب بر عهده آجودانیهای مزبور
میباشد.
مدت انتساب جزء مدت خدمت برای ترفیع منظور میگردد به استثنای پرسنل مفقودالاثر
که موکول به تعیین تکلیف آنان است.
الف - پرسنلی که به واسطه حذف یا انحلال محل سازمانی موقتاً بدون شغل شوند که در
این صورت نیرو یا سازمان مربوط موظفند حداکثر تا سهماه وضعیت شغلی این قبیل پرسنل
را روشن نمایند.
ب - پرسنلی که به دست دشمنان خارجی اسیر گردیده یا توسط ضد انقلاب یا اشرار یا
سارقین مسلح و یا قاچاقچیان به گروگان گرفته شده باشند،برای تمام مدت اسارت یا در
گروگان بودن و حداکثر تا شش ماه پس از آزادی. نیرو یا سازمان مربوط موظف است ظرف
مدت مزبور وضعیت این قبیلپرسنل را روشن نماید.
ج - پرسنل مفقودالاثری که در نبرد با دشمنان خارجی یا رویارویی با ضد انقلاب یا
اشرار یا سارقین مسلح و یا قاچاقچیان ناپدید شده و وضع آناننامعلوم است تا تعیین
وضعیت.
د - پرسنلی که به لحاظ بیماری بیش از 4 ماه بستری میگردند، حداکثر تا یک سال.
ه - مدت بدون کاری پرسنل موضوع بند الف ماده 99 این قانون در صورت صدور رأی برائت،
قرار موقوفی تعقیب یا قرار منع پیگرد.
تبصره - پرسنل مأمور و مأمور به خدمت بیش از 6 ماه و همچنین محصلینی که در طول
خدمت به دورههای آموزشی بیش از شش ماه اعزاممیگردند در حکم منتسب خواهند بود.
فصل پنجم - تکالیف انضباطی پرسنل، تشویقات، تنبیهات و چگونگی رسیدگی به شکایات
ماده 101 - پرسنل ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها از نظر امور
انضباطی تابع آییننامهای میباشند که تکالیف انضباطی پرسنل،میزان تشویقات و
تنبیهات انضباطی و حدود اختیارات فرماندهان و مسئولان در زمینه اعمال آنها را در
حدود مقرر در این قانون تعیین مینماید.آییننامه انضباطی فوق توسط ستاد مشترک با
همکاری و هماهنگی وزارت دفاع و نیروهای سهگانه و سازمان عقیدتی سیاسی تهیه و در
صورتتصویب مقام رهبری به اجراء گذارده میشوند.
ماده 102 - پرسنل به مقتضای ابراز لیاقت و شایستگی به شرح زیر تشویق میشوند:
الف - تشویق شفاهی.
ب - تشویق کتبی.
ج - تشویق در دستور قسمتی.
د - تشویق در دستور نیرو یا سازمان.
ه - تشویق در فرمان همگانی ارتش.
و - مرخصی تشویقی حداکثر به مدت 30 روز در سال.
ز - پاداش و جوائز.
ح - اعطای نشان.
ط - رفع تنبیهات.
ی - ارشدیت.
تبصره - اعطاء درجه تشویقی از طریق ارشدیت به میزانی که منجر به نیل به درجه
بالاتر گردد انجام میشود.
ماده 103 - تنبیهاتی که به علت تخلفات پرسنل اعمال میشود به شرح زیر است:
الف - توبیخ شفاهی.
ب - توبیخ کتبی.
ج - توبیخ در دستور قسمتی.
د - توبیخ در دستور نیرو یا سازمان.
ه - توبیخ در فرمان همگانی ارتش.
و - خدمت شبانه روزی در قسمت، حداکثر تا 30 روز.
ز - بازداشت غیر قابل تمدید در بازداشتگاه، حداکثر تا 30 روز.
ح - کسر حقوق حداکثر به میزان یک پنجم، حداکثر به مدت 4 ماه.
ط - انتظار خدمت حداکثر تا 6 ماه.
ی - بدون کاری حداکثر تا 3 ماه.
ک - محرومیت از ترفیع به مدت محدود و حداکثر دو سال در زمان صلح و چهار سال در
زمان جنگ.
ل - تنزیل درجه یا رتبه برای مدت محدود یا دائم.
م - معافیت از خدمت.
ن - اخراج از خدمت.
تبصره 1 - اعمال تنبیهات مذکور در بندهای (ز) و (ح) این ماده منوط به تفویض
اختیار از سوی فرماندهی کل ( مقام رهبری) به فرماندهان میباشد.
تبصره 2 - در صورتی که تنزیل درجه یا رتبه برای مدت محدود اعمال شود، پس از
انقضای مدت مزبور پرسنل مورد تنبیه یا رتبه قبل از تنبیه باهمان سابقه به خدمت
ادامه داده و ترفیعات بعدی آنان بر اساس درجه یا رتبه مزبور خواهد بود و در صورتی
که تنزیل درجه یا رتبه به طور دائم اعمالشود، پرسنل مورد تنبیه پس از طی حداقل
مدت توقف در درجه یا رتبه تنبیهی با احتساب قدمت خدمت در درجه یا رتبه قبل از
تنزیل به درجه یا رتبهبالاتر نائل شده و ترفیعات بعدی آنان طبق مقررات این قانون
خواهد بود.
ماده 104 - رسیدگی به تخلفات پرسنل که فرمانده نیروی مربوط برای آنان پیشنهاد
محرومیت از ترفیع، تنزیل درجه یا رتبه، معافیت از خدمت و یااخراج از خدمت میدهد
و همچنین رسیدگی به شکایات پرسنل از ردههای بالاتر در امور خدمتی، در هیأتهایی
مرکب از اعضاء مشروحه زیر به عملمیآید:
الف - معاون پرسنلی نیروی مربوط یا جانشین وی.
ب - رییس بازرسی نیروی مربوط یا جانشین وی.
ج - مسئول سازمان عقیدتی سیاسی نیروی مربوط یا جانشین وی.
د - مسئول سازمان حفاظت اطلاعات نیروی مربوط یا جانشین وی.
ه - نماینده سازمان قضایی نیروهای مسلح.
تبصره 1 - چنانچه پرسنل متخلف یا شاکی، جمعی وزارت دفاع یا ستاد مشترک باشند،
مقامات همتراز وزارت دفاع و مشترک هیأت را تشکیلخواهند داد و پیشنهاد تنبیهات
فوقالذکر نیز به وسیله وزیر دفاع یا رییس مشترک به هیأت ارائه خواهد شد.
تبصره 2 - هیأتهای رسیدگی میتوانند از اشخاصی که ضروری تشخیص میدهند به منظور
اظهار نظر دعوت نمایند لیکن حق رأی منحصر بهاعضاء اصلی هیأت است.
تبصره 3 - دعوت از شخص متخلف جهت استماع دفاعیات وی در جلسه رسیدگی الزامی است
لکن در صورتی که دو بار بدون عذر موجه درجلسه هیأت حضور نیابد این حق از وی سلب
میگردد.
تبصره 4 - حداقل یک هفته قبل از تشکیل جلسه رسیدگی، موضوع تخلف و دلائل مربوط و
خلاصه پرونده و سوابق پرسنل متخلف به تمامیاعضاء هیأت و همچنین شخص متخلف کتباً
اعلام میگردد.
تبصره 5 - شکایات پرسنل از ردههای بالاتر تنها در صورتی که قابل طرح در این هیأت
خواهد بود که قبلاً توسط پرسنل مزبور به فرمانده یک ردهبالاتر و فرمانده نیروی
مربوط و در مورد پرسنل وزارت دفاع و ستاد مشترک به وزیر دفاع یا رییس ستاد مشترک
گزارش شده باشد.
تبصره 6 - تصمیمات هیأت با اکثریت آراء اتخاذ خواهد شد و جز در موارد معافیت یا
اخراج از خدمت و شکایت از فرماندهان نیروها و رییسستاد مشترک و وزیر دفاع، پس از
درج در فرمان همگانی قابل اجراء میباشد. در این موارد نیز در صورتی که ظرف مدت یک
ماه پس از ابلاغ تصمیماتبه شخص ذینفع مورد اعتراض وی قرار نگیرد پس از درج در
فرمان همگانی قابل اجراء است و در صورت تسلیم اعتراضیه، موضوع در هیأت مذکور
درماده 105 این قانون مورد رسیدگی قرار گرفته و رأی هیأت مزبور پس از درج در
فرمان همگانی قابل اجراء خواهد بود. ذینفع نسبت به آراء قابل اجراء هریک از دو
هیأت میتواند به مراجع صالحه قضایی تنظیم نماید.
تبصره 7 - رسیدگی به تخلفات مرتبط با جنگ که برای عاملین آنها پیشنهاد تنبیهات
فوقالذکر گردیده است بر عهده دادگاههای نظامی خواهد بودکه به منظور رسیدگی به
جرائم و تخلفات پرسنل، در مناطق مورد نیاز تشکیل میگردد.
تبصره 8 - اعمال تنبیهات مذکور در این ماده به وسیله فرماندهی کل، منوط به طی
مراحل فوقالذکر نمیباشد.
ماده 105 - هیأت تجدید نظر از اعضاء زیر تشکیل میگردد:
الف - رییس ستاد مشترک.
ب - وزیر دفاع.
ج - فرماندهان نیروهای زمینی، هوایی، دریایی.
د - رییس سازمان عقیدتی سیاسی.
ه - رییس سازمان حفاظت اطلاعات.
و - رییس سازمان قضایی نیروهای مسلح.
تبصره 1 - پرسنل معترض به تصمیمات هیأت رسیدگی مذکور در ماده 104 میبایست ظرف
مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ تصمیمات هیأت،اعتراض کتبی خود را به دبیرخانه ستاد
مشترک تحویل و یا با پست سفارشی ارسال نمایند.
تبصره 2 - چگونگی تشکیل و نحوه رسیدگی هیأتهای رسیدگی و هی.هیأت تجدید نظر به
موجب آییننامهای خواهد بود که به وسیله ستادمشترک با هماهنگی وزارت دفاع و
همکاری نیروهای سهگانه تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع میرسد.
فصل ششم - پایان خدمت
ماده 106 - خدمت پرسنل در ارتش و وزارت دفاع و سازمان وابسته به آنها به یکی از
صور زیر پایان مییابد:
الف - شهادت.
ب - جانباز شدن.
ج - بازنشستگی.
د - بازخریدی.
ه - انتقال.
و - معلولیت.
ز - فوت.
ح - استعفاء.
ط - معافیت از خدمت.
ی - اخراج.
ماده 107 - پرسنل در موارد زیر شهید و یا در حکم شهید محسوب میشوند:
الف - کشته شدن یا فوت در میدان نبرد به سبب مأموریت.
ب - کشته شدن یا فوت در هر گونه مأموریت رزمی یا جنگی و در طول رفت و برگشت به سبب
مأموریت.
ج - کشته شدن یا فوت در اسارت دشمن یا ضد انقلاب یا اشرار یا سارقین مسلح و یا
قاچاقچیان.
د - کشته شدن در هر گونه حملات زمینی، هوایی و دریایی دشمن.
ه - کشته شدن یا فوت در رفت و برگشت از منطقه عملیات تا محل مرخصی.
و - کشته شدن توسط اشرار، سارقین مسلح و قاچاقچیان به سبب مأموریت.
ز - کشته شدن توسط ضد انقلاب و یا به سبب عملیات خرابکاری عوامل دشمن.
ح - کشته شدن در هر گونه آموزشهای رزمی و عملیات مانوری.
ط - کشته شدن حین آزمایش و تحقیقات در زمینه اسلحه و مهمات و وسائل جنگی و
خنثیسازی مواد منفجره و محترقه به سبب مأموریت.
ی - کشته شدن به سبب خدمت از طریق سوء قصد اعم از این که در ایام خدمت یا غیر خدمت
باشد.
ک - فوت در اثر جراحات، صدمات و بیماریهای حاصله از موارد مندرج در بندهای بالا،
مشروط بر این که جراحات یا صدمات مذکور علتفوت باشد.
تبصره - منظور از مأموریتهای مندرج در این ماده کلیه وظایفی است که تحت همین
عنوان به پرسنل اعم از انفرادی یا دسته جمعی از طرف یگانمربوط واگذار میشود.
ماده 108 - پرسنلی که یک یا چند عضو خود یا بخشی از آن را برای همیشه از دست
دهند، یا بیش از یک سال به منظور درمان بستری گردند، و یابه علت فقدان سلامتی،
تمام یا بخشی از توان کاری خود را از دست بدهند و تا یک سال کارآیی خود را به دست
نیاورند، چنانچه در یکی از مواردمذکور در ماده فوق این وضعیت برای آنان به وجود
آمده باشد جانباز و در سایر موارد معلول شناخته میشوند.
جانبازان و معلولین از نظر وضعیت خدمتی مشمول یکی از بندهای زیر خواهند شد:
الف - پرسنلی که خسارت وارده بر عضو یا اعضاء آنان و یا میزان کارآیی از دست رفته
ایشان جزئی بوده و امکان ادامه خدمت بدون مشقت برایآنان وجود داشته باشد به خدمت
ادامه خواهند داد.
ب - پرسنلی که خسارات وارده بر عضو یا اعضاء آنان و یا میزان کارایی از دست رفته
ایشان در حدی باشد که ادامه خدمت برای آنان توأم با مشقتباشد لکن شخصاً مایل به
ادامه خدمت باشند به خدمت ادامه میدهند و در صورت عدم تمایل بازنشسته میگردند.
ج - پرسنلی که خسارت وارده بر عضو یا اعضاء آنان و یا میزان کارایی از دست رفته
ایشان در حدی باشد که امکان ادامه خدمت را از آنان سلبنماید و پرسنلی که بیش از
یک سال بستری باشند بازنشسته میگردند.
تبصره 1 - تشخیص تطبیق وضعیت پرسنل با این ماده و بندهای آن از نظر پزشکی بر عهده
کمیسیون عالی پزشکی میباشد.
تبصره 2 - پرسنلی که بر اساس این ماده بازنشسته میگردند چنانچه حداکثر تا 5 سال
پس از بازنشستگی سلامت خود را به نحوی بازیابند که بهتشخیص کمیسیون عالی پزشکی
امکان ارجاع شغل به آنان وجود داشته باشد در صورتی که واجد صلاحیت اعاده به خدمت
باشند با تمایل شخصی وبا تصویب مقامات مذکور در ماده 78 این قانون با درجه یا
رتبه قبل از بازنشستگی به خدمت اعاده میگردند.
ماده 109 - جانبازان به تناسب آسیب وارده از یک ماه تا چهار سال ارشدیت برخورداری
میگردند.
تبصره 1 - طبقه بندی صدمات وارده بر جانبازان و میزان ارشدیت استحقاقی طبق
آییننامهای خواهد بود که با توجه به آییننامه مشابه در بنیادشهید توسط ستاد
مشترک تهیه و به تصویب فرماندهی کل میرسد.
تبصره 2 - تشخیص جانباز بودن پرسنل از نظر تطبیق وضعیت آنان با موارد مذکور در
ماده 107 این قانون و همچنین تعیین میزان ارشدیتاستحقاقی هر یک از جانبازان بر
عهده کمیسیون مذکور در ماده 120 این قانون میباشد.
تبصره 3 - مزایای شغل جانبازان بند ب ماده فوق که به خدمت ادامه میدهند صرف نظر
از مشاغلی که به آنان محول میگردد حداقل معادلمزایای شغل آنان در زمان جانباز
شدن خواهد بود.
ماده 110 - پرسنل مشمول این قانون با داشتن 30 سال خدمت یا 60 سال سن بازنشسته
میشوند.
تبصره 1 - در مواقع استثنایی و نیاز ارتش و تمایل پرسنل، در صورت تصویب هیأت
مذکور در ماده 105 این قانون بازنشستگی به مدت محدود بهتعویق خواهد افتاد.
تبصره 2 - پرسنلی که دارای حداقل 25 سال سابقه خدمت باشند میتوانند شخصاً تقاضای
بازنشستگی نمایند قبول یا رد تقاضای آنان موکول بهنظر نیرو یا سازمان مربوط
میباشد و صرف تقاضای بازنشستگی رافع مسئولیتهای محوله نخواهد بود.
تبصره 3 - در صورتی که پرسنل در طول اجرای تنبیه تنزیل درجه یا رتبه بازنشسته
شوند با درجه رتبه تنبیهی بازنشسته خواهند شد.
تبصره 4 - تصویب بازنشستگی با رعایت مقررات این قانون به عهده مقامات مذکور در
ماده 78 این قانون خواهد بود.
ماده 111 - ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها در موارد استثنایی
میتوانند در صورت نیاز، پرسنل بازنشستهای را که صلاحیت اعادهبه خدمت داشته
باشند و سن آنها بیش از 65 سال نباشد با تمایل شخصی آنان و تصویب هیأت مذکور در
ماده 105 این قانون با درجه یا رتبه و قدمتخدمت قبل از بازنشستگی برای مدت محدود
به خدمت اعاده نماید.
تبصره 1 - تقاضای بازنشستگی مجدد قبل از انقضاء مدت فوق ممنوع است لیکن سازمان
میتواند قبل از انقضاء مدت مزبور آنان را مجدداًبازنشسته نماید.
تبصره 2 - پرسنلی که به خدمت اعاده میگردند از تاریخ اعاده، حقوق و بازنشستگی
آنان قطع شده و از حقوق درجه یا رتبه خود و مزایای شغلمربوط استفاده مینمایند و
از نظر کلیه امور استخدامی مانند سایر شاغلین با آنان رفتار و مدت خدمت جدید این
قبیل پرسنل بر سنوات خدمت قبلیاضافه و موجب تجدید نظر در حقوق بازنشستگی آنان
خواهد شد.
ماده 112 - ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها میتوانند از پرسنل
بازنشسته مشمول این قانون و سایر بازنشستگان دولت با حفظوضعیت و حقوق بازنشستگی
به طریق خرید خدمت استفاده نمایند.
تبصره - آییننامه اجرایی این ماده را وزارت دفاع با هماهنگی ستاد مشترک و سازمان
امور اداری و استخدامی کشور تهیه مینماید.
ماده 113 - نظامیان بازنشسته حق استفاده از لباس مخصوص نظامی را ندارند مگر در
مواردی خاصی که استفاده از لباس نظامی از طرف ارتشاعلام گردد.
ماده 114 - پرسنل پس از انجام خدمت به میزان حداقل دو برابر مدت آخرین دوره
آموزشی بعد از اتمام آن دوره، در صورتی که حداقل 5 سال بیشاز مجموع سنواتی که به
هزینه ارتش تحصیل کردهاند سابقه خدمت داشته باشند میتوانند تقاضای بازخریدی
نمایند. تصویب این تقاضا با هماهنگینیرو یا سازمان ذیربط به عهده مقامات مذکور در
ماده 78 این قانون خواهد بود.
تبصره - در زمان جنگ و مواقع بحرانی و شرایطی که احتمال وقوع جنگ وجود دارد تصویب
تقاضای بازخریدی به عهده شورای عالی دفاعمیباشد.
ماده 115 - به پرسنلی که سوابق خدمتی آنان بازخرید میشود به ازاء هر سال خدمت
قابل احتساب از نظر بازنشستگی مبلغی معادل یک برابر ونیم آخرین حقوق و مزایا
پرداخت خواهد شد.
تبصره - در صورتی که پرسنل در طول اجرای تنبیه تنزیل دائمی درجه یا رتبه بازخرید
شوند با درجه یا رتبه تنبیهی بازخرید خواهند شد.
ماده 116 - ارتش میتواند در صورت نیاز پرسنل بازخرید شدهای را که صلاحیت اعاده
به خدمت داشته باشند و از مدت بر کناری آنان بیش از 5سال نگذشته باشد با تقاضای
شخصی و تصویب مقامات مذکور در ماده 78 این قانون فقط برای یک بار با درجه یا رتبه
و قدمت خدمت قبلی به خدمتاعاده نماید. این قبیل پرسنل باید وجوهی را که بابت
بازخرید سوابق خدمت دریافت داشتهاند مسترد دارند.
ماده 117 - در صورت درخواست یکی از وزارتخانهها، مؤسسات دولتی یا وابسته به دولت
یا نهادهای انقلاب اسلامی پرسنل با تمایل شخصی وهماهنگی نیرو یا سازمان مربوط با
تصویب مقامات مذکور در ماده 78 این قانون منتقل میگردند.
تبصره 1 - در زمان جنگ و شرایط بحرانی و مواقعی که احتمال وقوع جنگ وجود دارد
انتقال پرسنل با تصویب شورای عالی دفاع امکانپذیر استو در شرایط مزبور در صورت
امر فرماندهی کل، پرسنل منتقل شده به سازمانهای دیگر اعاده میگردند.
تبصره 2 - اداره بازنشستگی و بیمه ارتش مکلف است کسور بازنشستگی و بیمه پرسنل
منتقل شده (اعم از سهم دولت و پرسنل) را به سازمانمربوط واریز نماید.
تبصره 3 - پرسنلی که از ارتش منتقل شدهاند در صورت داشتن کارآیی لازم و صلاحیت
اعاده به خدمت با همان درجه یا رتبه و سابقه قبل از انتقالممکن است با تصویب
مقامات مذکور در ماده 78 این قانون اعاده گردند.
ماده 118 - پرسنلی که به یکی از بیماریهایی که قانون، شرایط ویژهای برای
مستخدمین مبتلا به آنها پیشبینی نموده است، از قبیل سل و سرطانمبتلا شوند، از
تسهیلات آن قوانین برخوردار خواهند شد.
ماده 119 - موارد فوت در حین انجام وظیفه یا با سبب آن به شرح زیر است:
الف - فوت در محل خدمت و همچنین در حال رفت و برگشت یا خارج از محل خدمتی در
ارتباط با امور خدمتی.
ب - فوت در طول مأموریت غیر از موارد مذکور در ماده 107 این قانون از لحظه ابلاغ
تا خاتمه مأموریت در ارتباط با مأموریت.
ج - چنانچه پرسنل در ساعات خدمت یا به سبب امور خدمتی یا در طول مأموریت بیمار شده
و یا در اثر حوادث و سوانح مصدوم و مجروحگردیده و بعداً فوت شوند.
د - فوت در اثر بیمارهای ناشی از موقعیت یا شرایط خاص خدمتی.
ه - فوت در رفت و برگشت از مرخصی.
تبصره - فوت در غیر از موارد مذکور در این ماده فوت عادی محسوب میگردد.
ماده 120 - برای تشخیص شهید، جانباز، فوت در حین انجام وظیفه یا به سبب آن، فوت
عادی و همچنین تشخیص موارد مختلف معلولیت حسبمورد در وزارت دفاع، ستاد مشترک،
نیروها و سازمانهای مربوط کمیسیونهایی با عضویت اعضاء زیر تشکیل میگردد:
الف - مسئول امور پرسنلی یا جانشین وی.
ب - رییس بازرسی یا جانشین او.
ج - متصدی امور قضایی یا حقوقی.
د - نماینده فرمانده یگان یا سازمان مربوط.
ه - یک نفر پزشک (رییس بهداری مربوط یا نماینده او) .
و - مسئول عقیدتی سیاسی یا نماینده او.
ز - مسئول امور شهدا یا نماینده او.
ح - مسئول سازمان حفاظت اطلاعات یا نماینده او.
ماده 121 - چنانچه نظریه کمیسیون مندرج در ماده فوق ظرف مدت یک ماه از تاریخ
ابلاغ مورد اعتراض جانباز یا معلول یا یکی از وارث شهدا یامتوفی قرار گیرد صدور
رأی نهایی بر عهده کمیسیون تجدید نظر که از مقامات زیر تشکیل میگردد میباشد:
الف - رییس اداره یکم ستاد مشترک یا جانشین او.
ب - رییس اداره بهداری ستاد مشترک یا جانشین او.
ج - معاون اداری وزارت دفاع یا جانشین او.
د - رییس اداره بازنشستگی و بیمه ارتش یا جانشین او.
ه - معاون پرسنلی نیروی مربوط یا جانشین او.
و - مسئول سازمان عقیدتی سیاسی ارتش یا نماینده او.
ز - مسئول سازمان حفاظت اطلاعات ارتش یا جانشین او.
ماده 122 - آییننامه اجرایی مواد 107 و 119 و 120 و 121 این قانون توسط وزارت
دفاع و با هماهنگی ستاد مشترک و نیروها تهیه میگردد.
ماده 123 - استعفاء پرسنل در صورت تقاضای شخصی و تصویب مقامات مذکور در ماده 78
این قانون حسب مورد تابع یکی از بندهای زیرمیباشد:
الف - محصلین در مدت طی دوره آموزشی بدو خدمت در ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای
وابسته به آنها و یا به هزینه آنها یا بلافاصله پس ازپایان آموزش با پرداخت دو
برابر هزینههای تحصیلی مستعفی میگردند.
ب - پرسنلی که علاوه بر سنوات آموزشی مدتی خدمت نمودهاند به میزان یک دوم مدت
مزبور از پرداخت هزینه سنوات آموزشی معافمیباشند. در مورد آخرین دوره آموزشی،
سنوات خدمتی پس از آن ملاک محاسبه خواهد بود.
ج - پرسنلی که ارتش و وزارت دفاع یا سازمانهای وابسته به آنها برای تحصیل آنان
هزینهای پرداخت نکرده است پس از خدمت به میزان مدتحداقلی که برای تقاضای استعفاء
در قرارداد استخدامی تعیین گردیده مستعفی میگردند.
تبصره - در محاسبه مبلغی که برای تحصیل پرسنل صرف شده است کمک هزینه تحصیلی، حقوق
و مزایای پرداختی به آنان در مدت تحصیل،هزینههای جاری تحصیلی در مراکز آموزشی،
وجوهی که بابت شهریه به مؤسسههای آموزشی پرداخت شده است، فوقالعاده مأموریت
آموزشی درداخل یا خارج از کشور و هزینه نوشت افزار و تهیه مدارک تحصیلی، خوراک و
پوشاک منظور میگردد.