قاون ارتش ص1
قانون ارتش جمهوری اسلامی ایران
فصل اول - تعاریف، هدفها، اصول و ویژگیها، وظایف و مأموریتها
بخش اول - تعاریف
ماده 1 - در این قانون عبارات اختصاری زیر جایگزین عناوین کامل آن میگردد:
الف - "فرماندهی کل" به جای "فرماندهی کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران"
ب - "نیروهای مسلح "به جای "نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران"
ج - "ارتش" به جای "ارتش جمهوری اسلامی ایران"
د - "ستاد مشترک" به جای "ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران"
ه - "سپاه پاسداران" به جای "سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران"
و - "بنا به دستور" به جای "بنا به دستور فرماندهی کل نیروهای مسلح جمهوری
اسلامی ایران"
ز - "سازمان عقیدتی سیاسی" به جای "سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی
ایران"
ح - "سازمان عقیدتی سیاسی" به جای "سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی
ایران"
ماده 2 - نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران عبارتند از: ارتش و سپاه پاسداران و
نیروهای انتظامی.
تبصره - نیروهای انتظامی جمهوری اسلامی ایران به ژاندارمری، شهربانی و کمیته
انقلاب اسلامی ایران اطلاق میگردد.
ماده 3 - ارتش جمهوری اسلامی ایران به مجموعه ستاد مشترک، نیروهای زمینی، هوایی،
دریایی و سازمانهای وابسته به آنها اطلاق میگردد.
ماده 4 - وزارت دفاع جمهوری اسلامی ایران بخشی از دولت است که مسئولیت پشتیبانی
ارتش را به عهده دارد.
بخش دوم - هدفهای نظامی
ماده 5 - هدفهای نظامی جمهوری اسلامی ایران عبارتند از:
الف - حفظ و استقلال، تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی ایران.
ب - حفظ منافع ملی جمهوری اسلامی ایران خارج از قلمرو کشور در دریای خزر، خلیج
فارس، دریای عمان، رود خانهها و معادن.
ج - یاری به ملل مسلمان یا مستضعف غیر معارض با اسلام در جهت دفاع از سرزمینهای
مورد تهدید یا اشغال نیروهای متجاوز در صورتدرخواست ملل مزبور.
بخش سوم - اصول و ویژگیهای اساسی نیروهای مسلح (دکترین و استراتژی نظامی)
ماده 6 - اصول و ویژگیهای اساسی نیروهای مسلح عبارتند از:
الف - اسلامی بودن:
در تشکیل و تجهیز نیروهای مسلح اساس و ضابطه مکتب اسلام است به نحوی که بر همه
شؤون و ابعاد آن، ضوابط و مقررات شرع حاکمیت داشتهباشد. نیروهای مسلح رسالت مکتبی
جهاد در راه خدا را بر عهده داشته، پیروی از اصول اخلاقی اسلام و احترام به شخصیت
انسانی افراد را وظیفه خودمیدانند.
ب - ولایی بودن:
نیروهای مسلح تحت فرمان فرماندهی کل بوده و اصل وحدت فرماندهی در تمامی ردههای
آن حاکم میباشد و نیل به فرماندهی در تمامی ردهها براساس شایستگی و کارآیی صورت
میگیرد. دستور فرمانده در صورتی که مغایر با دستورات مسلم شرع، فرمانهای فرماندهی
کل و حاکمیت نظام وقوانین جمهوری اسلامی ایران نباشد، لازمالاجرا است.
پرسنل نیروهای مسلح در خط سیاسی مقام رهبری بوده، عضویت و وابستگی آنان در
تشکلهای سیاسی با توجه به فرمان مقام رهبری مطلقاً ممنوعمیباشد.
ج - مردمی بودن:
نیروهای مسلح همواره در کنار مردم و در جهت مصالح و آرمانهای امت اسلامی انجام
وظیفه مینمایند و در زمان صلح نیز به درخواست دولت افراد وتجهیزات فنی خود را در
حدی که به آمادگی رزمی آنها آسیبی وارد نیاید، در جهت خدمت به مردم در زمینه
کارهای امدادی، آموزشی، تولیدی و جهادسازندگی به کار میگیرند.
د - خودکفایی:
نیروهای مسلح با بهرهگیری از تمامی توان خود در جهت رسیدن به خودکفایی در کلیه
زمینهها از قبیل سازماندهی، آموزشی، تدارکاتی، اطلاعاتی وصنعتی تلاش مینمایند.
ه - انضباط:
نیروهای مسلح باید با ایجاد انضباط معنوی برخاسته از اعتقاد و ایمان پرسنل، وضع
مقررات منطقی و عادلانه و برقراری سیستمهای تشویق و تنبیه،زمینه اجرای کامل
دستورات و مقررات را فراهم سازند.
و - سادگی:
در نیروهای مسلح در تمامی زمینهها اعم از طرحریزیهای ستادی، اعمال مدیریت،
بکارگیری سیستمها و روشها، گزینش تکنولوژی و صدوردستورالعملها باید اصل سادگی
رعایت شود. تشکیلات غیر ضروری و تشریفات بیمورد حذف و روشهای یکنواختسازی مورد
توجه قرار گیرد.
ز - اقتدار:
نیروهای مسلح میبایست از چنان آمادگی، تحرک و اقتداری برخوردار باشند که بتوانند
با بهرهگیری از تمامی امکانات جمهوری اسلامی، جرأت تعرضرا از دشمنان آشکار و
نهان سلب نمایند.
ح - تدافعی بودن:
نیروهای مسلح با بهرهگیری از تمامی توان خود دشمن را از تعرض بازداشته و در
برابر هر گونه تجاوز دفاع نموده و متجاوز را تنبیه و سرکوب مینمایندو در عین
اعتقاد به اصل عدم تعرض، ملل مسلمان یا مستضعف غیر معارض با اسلام را برای دفاع از
خودیاری میکنند.
بخش چهارم - مأموریت و وظایف
ماده 7 - مأموریت و وظایف ارتش به شرح زیر میباشد:
الف - آمادگی و مقابله در برابر هر گونه تجاوز نظامی علیه استقلال، تمامیت ارضی،
نظام جمهوری اسلامی ایران و منافع کشور.
ب - همکاری با نیروهای انتظامی سپاه پاسداران در مقابله با اشرار، یاغیان،
قاچاقچیان، تجزیهطلبان و جریانات براندازی در مواقع ضروری بنا بهدستور.
ج - آمادگی جهت همکاری با سپاه پاسداران در کمک به ملل مسلمان و مستضعف غیر معارض
با اسلام جهان، در دفاع از خود در برابر تهدید وتجاوز نظامی بنا به درخواست آنان
و بنا به دستور.
د - در اختیار قرار دادن افرادی که در استخدام ارتش هستند و تجهیزات فنی خود بنا
به درخواست دولت در اجرای اصل 147 قانون اساسی و بارعایت کامل موازین عدل اسلامی
در حدی که بنا به تشخیص شورای عالی دفاع به آمادگی رزمی ارتش آسیبی وارد نیاید.
ه - سازماندهی، آموزش، تجهیزات و گسترش نیروهای زمینی، هوایی و دریایی متناسب با
امکانات و تهدیدات، برای انجام مأموریتهای محوله.
و - تلاش مداوم و مستمر در جهت حاکمیت کامل فرهنگ و ضوابط اسلامی در ارتش و وزارت
دفاع و سازمانهای وابسته به آنها.
ز - آماده نمودن مردم برای دفاع مسلحانه از کشور و نظام جمهوری اسلامی در چهار
چوب قانون خدمت وظیفه عمومی.
ح - کمک به سپاه پاسداران در آموزش و سازماندهی بنا به دستور.
ط - اقدامات لازم در جهت نیل به خودکفایی در کلیه زمینهها از قبیل صنعتی، آموزشی،
تدارکاتی، اطلاعاتی، روشها و سازماندهی.
ی - اقدامات لازم در زمینه کسب اطلاع از اوضاع، رویدادها و تحولات سیاسی، نظامی
آشکار و نهان منطقه و جهان و ارزیابی مستمر تهدیدات وتوان رزمی دشمنان بالفعل و
بالقوه.
ک - تلاش مداوم و مستمر در جهت حفظ و صیانت ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته
به آنها در زمینههای امنیتی.
ل - ایجاد تسهیلات لازم برای همکاری سپاه پاسداران با ارتش در مواقع ضروری که
شورای عالی دفاع تعیین مینماید.
ماده 8 - وظایف وزارت دفاع به شرح زیر میباشد:
الف - ساخت و تولید وسایل مورد نیاز نیروهای نظامی و انتظامی و انجام تحقیقات
صنعتی لازم و افزایش امکانات تکنولوژی صنایع مربوط.
ب - هدایت و هماهنگ نمودن امور پژوهشی و تحقیقاتی صنعتی ارتش و سازمانهای وابسته
به وزارت دفاع و هماهنگی با شورای عالی صنایعو مراکز پژوهشی و تحقیقات کشور.
ج - انجام تعمیرات خارج از مقدورات نیروهای نظامی و انتظامی.
د - انجام کلیه خریدهای خارجی مورد نیاز ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به
آنها بر اساس سیاست کلی و خط مشی دولت جمهوریاسلامی ایران.
تبصره 1 - وزارتین دفاع و سپاه موظفند در زمینه خریدهای خارجی زیر نظر شورای عالی
و دفاع هماهنگی و اقدام نموده و میتوانند خریدهایمورد نیاز یکدیگر را نیز انجام
دهند.
تبصره 2 - کلیه خریدهای خارجی اقلام دفاعی مورد نیاز دیگر وزارتخانهها، نهادها و
سازمانهای کشور نیز صرفاً از طریق وزارتین دفاع و سپاه انجامخواهد شد.
ه - تهیه و تأمین و خرید داخلی اقلام حساس، مهم، سنگین قیمت و اقلام مشترک مورد
نیاز ارتش و وزارت دفاع، به استثناء سوخت و مواد فاسدشدنی.
تبصره - وزارت دفاع میتواند تأمین بخشی از اقلام مشترک داخلی را با حفظ مسئولیت
و تعیین خط مشی به نیروهای سهگانه تفویض نماید. مواردو چگونگی آن به موجب
آییننامهای خواهد بود که توسط وزارت دفاع با هماهنگی ستاد مشترک تهیه و به تصویب
هیأت وزیران میرسد.
و - تهیه لوایح مورد نیاز ارتش با هماهنگی ستاد مشترک و لوایح مورد نیاز وزارت
دفاع و سازمانهای وابسته و پیگیری جهت سیر مراحل قانونی،ابلاغ قوانین و مصوبات
هیأت وزیران به ارتش و نظارت بر اجرای قوانین و مقررات.
ز - دفاع از حقوق ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته با آنها در مراجع قضایی.
ح - بررسی و تحصیل بودجه اعتبارات ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها و
نظارت در انجام هزینهها و بررسی و تأیید بیلان حساببودجه آنها.
ط - تهیه و تأمین زمین مورد نیاز و احداث تأسیسات ساختمانی ارتش و وزارت دفاع و
سازمانهای وابسته به آنها در چهارچوب ضوابط وسیاستهای وزارتین مسکن و شهرسازی و
برنامه و بودجه.
تبصره - وزارت دفاع میتواند احداث برخی تأسیسات ساختمانی نیروها را با حفظ
مسئولیت و نظارت به نیروی مربوط محول نماید.
ی - اداره امور املاک ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها از نظر حقوقی
و قانونی.
ک - تأمین خدمات درمانی پرسنل وزارت دفاع، ارتش و نیروهای انتظامی و سازمانهای
وابسته به آنها، بازنشستگان، وظیفهبگیران مستمریبگیرانو عائله تحت تکفل آنان.
ل - تأمین خدمات تعاونی افراد مذکور در بند فوق و عائله تحت تکفل آنان.
م - انجام امور بیمه، بازنشستگی، وظیفه و مستمری پرسنل ارتش و وزارت دفاع و
سازمانهای وابسته به آنها.
ن - تهیه و تأمین نقشههای نظامی و خدمات جغرافیایی مورد نیاز نیروهای نظامی و
انتظامی.
س - پشتیبانی فنی، آموزشی و تعمیراتی سازمانهای خدمات کامپیوتری نیروهای نظامی و
انتظامی.
ماده 9 - ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران ستاد فرماندهی کل در ارتش بوده و
فرماندهی کل را در اداره امور ارتش یاری مینماید ووظایف آن به شرح زیر میباشد:
الف - مشاورت فرماندهی کل نسبت به اعمال فرماندهی در ارتش.
ب - تهیه و توسعه تدابیر کلی نظامی (استراتژیک) و تهیه طرحهای مربوط مبتنی بر
فرمانهای فرماندهی کل با توجه به قوانین، تهدیدات وامکانات کشور.
ج - تهیه و تقدیم اطلاعات مورد نیاز جهت اخذ تصمیم به فرماندهی کل.
د - دریافت فرمانها و تدابیر فرماندهی کل و ابلاغ آنها به نیروهای سهگانه و
نظارت بر اجرای فرمانهای صادره.
ه - تهیه و طرحها و دستورالعملها بر مبنای فرمانها و تدابیر دریافت شده و ابلاغ
آنها به نیروهای سهگانه و نظارت بر اجرا.
و - نظارت بر حفظ توان رزمی ارتش.
ز - تهیه و طرح سازمان تجهیزات ارتش با توجه به تهدیدات، مقدورات، تدابیر دفاعی و
اصول سیاست خارجی کشور با همکاری نیروهای سهگانهوزارت دفاع و تأیید شورای عالی
دفاع جهت تصویب فرماندهی کل.
ح - برآورد نهایی نیازمندیهای لجستیکی ارتش.
ط - بررسی و هماهنگ نمودن بودجههای پیشنهادی نیروها و ارسال بودجه پیشنهادی ارتش
به وزارت دفاع.
ی - همکاری با وزارت دفاع در زمینه تهیه لوایح مورد نیاز ارتش.
ک - نظارت و کنترل کلیه فعالیتهای بیمارستانهای ارتش.
ماده 10 - مأموریت نیروی زمینی ارتش جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر میباشد:
الف - پاسداری از قلمرو زمینی کشور جمهوری اسلامی ایران در برابر هر گونه تجاوز
نظامی خارجی.
ب - دفع و انهدام نیروهای متجاوز.
ج - سازماندهی،تجهیز، آموزش و گسترش یگانهای زمینی و آماده کردن آنان جهت اجرای
مأموریتهای محوله.
د - تهیه طرح نیازمندیهای لجستیکی و اقدام در جهت تهیه و خرید اقلام و خدماتی که
به عهده نیروی زمینی بوده و اقلام مشترک داخلی که به آنواگذار میگردد.
ه - انجام پژوهش و تحقیقات لازم در کلیه زمینهها در جهت نیل به خودکفایی.
و - تأمین دفاع هوایی کلیه یگانها، تأسیسات و نقاط حساس مربوطه در حد برد سلاح ضد
هوایی سازمانی خود با هماهنگی و کنترل کلی عملیاتینیروی هوایی.
ز - تأمین و حفاظت تأسیسات و پادگانهای مربوط.
ح - تأمین نیازهای پزشکی پرسنل نیروی زمینی و اداره بیمارستانها و درمانگاههای
مربوط.
ماده 11 - مأموریت نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر است:
الف - پاسداری از قلمرو فضایی کشور.
ب - حمله به هدفهای نظامی و تأسیسات حیاتی دشمن بنا به دستور.
ج - پشتیبانی هوایی از نیروهای نظامی و انتظامی.
د - تأمین پدافند هوایی کشور، هماهنگی، هدایت و کنترل کلی عملیات پدافند هوایی
سایر نیروها و سازمانهایی که در زمینه پدافند هواییمسئولیتهایی به عهده دارند.
ه - جمعآوری اطلاعات الکترونیکی از عوامل تهدیدکننده و ارائه خدمات لازم.
و - سازماندهی، تجهیز، آموزش و گسترش یگانهای هوایی جهت اجرای مأموریتهای محوله.
ز - تهیه طرح نیازمندیهای لجستیکی و اقدام در جهت تهیه و خرید اقلام و خدماتی که
به عهده نیروی هوایی بوده و اقدام مشترک داخلی که به آنواگذار میگردد.
ح - انجام پژوهش و تحقیقات لازم در کلیه زمینهها در جهت نیل به خودکفایی.
ط - تأمین و حفاظت تأسیسات و پادگانهای مربوط.
ی - تأمین نیازمندیهای پزشکی پرسنل نیروی هوایی و اداره بیمارستانها و درمانگاههای
مربوط.
ماده 12 - مأموریت نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر میباشد:
الف - پاسداری از آبهای سرزمینی، فلات قاره و مناطق انحصاری، اقتصادی و جزایر
کشور در برابر هر گونه تجاوز نظامی خارجی.
ب - حضور مستمر، کنترل و تأمین امنیت خطوط مواصلات دریایی خودی و جلوگیری از
استفاده غیر مجاز بیگانگان از مناطق دریایی مذکور دربند فوق.
ج - دفع و سرکوبی هر گونه تجاوز نظامی به حاکمیت، حقوق و منافع کشور در مناطق
مذکور در بند الف و انهدام تأسیسات دریایی دشمن بنا بهدستور.
د - کنترل تردد کشتیها در خلیج فارس و دریای عمان و بازرسی کشتیهای مشکوک در
مواقع لزوم بنا به دستور.
ه - سازماندهی، تجهیز و آموزش یگانهای دریایی جهت اجرای مأموریتهای محوله.
و - تهیه طرح نیازمندیهای لجستیکی و اقدام در جهت تهیه و خرید اقلام و خدماتی که
به عهده نیروی دریایی بوده و اقلام مشترک داخلی که به آنواگذار میگردد.
ز - انجام پژوهش و تحقیقات لازم در کلیه زمینهها جهت نیل به خودکفایی.
ح - تأمین دفاع هوایی کلیه یگانها، تأسیسات و نقاط حساس مربوط، جزایر و تأسیسات
دریایی در حد برد سلاح ضد هوایی سازمانی خود باهماهنگی و کنترل کلی عملیاتی نیروی
هوایی.
ط - تأمین و حفاظت تأسیسات و پادگانهای مربوط.
ی - تأمین نیازهای پزشکی پرسنل نیروی دریایی و اداره بیمارستانها و درمانگاههای
مربوط.
ماده 13 -مأموریتهای مذکور در بندهای الف، مواد 10 و 11 و 12 و قسمت اول بند د
ماده 11 و قسمت آخر ج ماده 12 این قانون چنانچه درزمینه پاسداری از استقلال و
تمامیت ارضی نظام جمهوری اسلامی ایران باشد، مأموریت اصلی بر عهده ارتش جمهوری
اسلامی ایران بوده و نیروهایسهگانه سپاه پاسداران با نیروهای سهگانه ارتش
همکاری خواهند نمود. لکن چنانچه مأموریتهای مزبور در زمینه نگهبانی از انقلاب
اسلامی ایران ودستاوردهای آن باشد، مأموریت اصلی بر عهده سپاه پاسداران بوده و
نیروهای سهگانه ارتش و با نیروهای سهگانه سپاه همکاری خواهند نمود. مصادیقاین
ماده و نحوه و میزان همکاری ارتش و سپاه پاسداران در هر مورد را شورای عالی دفاع
تعیین مینماید.
ماده 14 - سازمان عقیدتی سیاسی، سازمانی است با سلسله مراتب مستقل و متمرکز که
مأموریت و وظایف زیر را بر عهده دارد:
1 - مأموریت.
رشد و گسترش فرهنگ و ارزشهای اسلامی در ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به
آنها بر اساس معیارها و ضوابط اسلامی و تدابیر ورهنمودها و دستورالعملهای مقام
رهبری.
2 - وظایف.
الف - آموزش عقیدتی و سیاسی پرسنل جهت رشد مذهبی و سیاسی آنان.
ب - انجام فعالیتهای تبلیغی برای پرسنل از قبیل انتشار جزوات و نشریات، تشکیل
کتابخانهها و نمایشگاهها و تولید برنامههای رادیو تلویزیونیارتش و اداره مساجد
و سایر اماکن مذهبی مربوط.
ج - ارائه خط مشیهای مکتبی به مبادی ذیربط در جهت انطباق سازماندهیها، مقررات،
آییننامهها و دستورالعملها با ضوابط و معیارهایاسلامی.
د - نظارت بر حفظ و عمل به موازین اسلامی در تمامی زمینهها و اعلام موارد خلاف
به مسئولین جهت رفع آنها و گزارش به فرماندهی کل درصورت لزوم.
ه - بررسی و ارزیابی پرسنل از لحاظ شایستگی مکتبی جهت انتصابات، ترفیعات و
مأموریتهای خارج از کشور.
و - انجام کلیه وظایف روابط عمومی ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به
آنها.
تبصره - ارتش و وزارت دفاع و سازمان عقیدتی و سیاسی وابسته به آنها موظفند
پشتیبانیهای لجستیکی و پرسنلی مورد نیاز سازمان عقیدتیسیاسی را در چهارچوب جداول
سازمان مربوط که به تصویب فرمانده کل میرسد، در اختیار قرار دهند.
ماده 15 - مسئولین عقیدتی سیاسی کلیه یگانها و سازمانها از روحانیونی که حداقل
دوره سطح را به پایان رسانده و از بینش سیاسی و اجتماعیکافی برخوردار باشند و در
هیچ یک از تشکلهای سیاسی عضویت و فعالیت نداشته باشند، تعیین میگردند.
ماده 16 - سازمان حفاظت اطلاعات ارتش جمهوری اسلامی ایران سازمانی است با سلسله
مراتب مستقل و متمرکز که با هماهنگی وزارتاطلاعات مأموریت و وظایف زیر را انجام
میدهد:
1 - مأموریت.
پیشگیری، کشف، شناسایی و خنثی کردن فعالیتهای براندازی، جاسوسی، خرابکاری، موارد
ایجاد نارضایتی، نفوذ جریانات سیاسی و ایجاد اختلالدر انجام مأموریت به منظور حفظ
و صیانت ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها از طریق حفاظت پرسنل،
اطلاعات، اسناد، مدارک، اماکن،تأسیسات، وسایل و تجهیزات و امنیت ارتباطات با
رعایت اصل 156 قانون اساسی.
2 - وظایف.
الف - کسب و جمعآوری اخبار و تولید، تجزیه و تحلیل و طبقهبندی اطلاعات مورد
نیاز ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها.
ب - کشف و خنثی نمودن توطئهها و براندازی، جاسوسی و خرابکاری.
ج - تهیه طرحها و دستورالعملهای حفاظتی در زمینه حفاظت اخبار، اطلاعات، اسناد
مدارک، تأسیسات، اماکن، تجهیزات و پرسنل ارتش ووزارت دفاع و سازمانهای وابسته به
آنها و نظارت بر اجرای آنها.
د - آموزش و ارشاد پرسنل ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها در
زمینههای حفاظتی و آموزش تخصصی پرسنل سازمان حفاظتاطلاعات.
ه - گزارش اطلاعات و اخبار امنیتی غیر نظامی واصله به وزارت اطلاعات.
و - کشف و شناسایی فعالیتهای سیاسی پرسنل و نفوذ جریانات و تشکلهای سیاسی در
ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها.
ز - کشف و شناسایی موارد کم کاری و کارشکنی و تخلف در انجام مأموریت و گزارش آن
به مسئولین مربوط.
ح - مطلع نمودن فرماندهان از مواردی که برای انجام مأموریتشان ضروری بوده و در
صلاحیت آنان است.
ط - بررسی صلاحیت امنیتی پرسنل ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها.
ی - انجام کلیه امور مربوط به صدور پروانه حمل سلاح شکاری و کمری و مهمات مربوط در
سطح ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته بهآنها.
ک - طرحریزی و انجام عملیات فنی حفاظت اطلاعاتی و کنترل ارتباطات در سطح ارتش و
وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها.
تبصره 1 - رییس سازمان حفاظت اطلاعات از بین افراد مورد تأیید مقام رهبری با حکم
رییس ستاد مشترک منصوب میگردد و مستقیماً تحت امرمقام رهبری انجام وظیفه مینماید
و عزل وی نیز با تأیید مقام رهبری و حکم رییس ستاد مشترک انجام میشود.
تبصره 2 - ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها موظفند پشتیبانیهای
پرسنلی و لجستیکی مورد نیاز را در چهارچوب جداول سازمانمربوط که به تصویب
فرماندهی کل میرسد، در اختیار قرار دهند.
تبصره 3 - رییس سازمان حفاظت اطلاعات موظف است در موارد براندازی و نیز
خرابکاریهای مهم، دادستان کل کشور و فرمانده کل سپاهپاسداران را سریعاً در جریان
قرار دهد.
تبصره 4 - سازمان حفاظت اطلاعات موظف است موارد انحرافات عقیدتی، سیاسی و اخلاقی
پرسنل را که در جریان مأموریتهای خود مطلعمیگردد، به سازمان عقیدتی سیاسی منعکس
نماید.
ماده 17 - شورای عالی دفاع به عنوان مشاور عالی نظامی مقام رهبری، دارای وظایف
زیر میباشد:
الف - پیشنهاد اعلان جنگ و صلح به فرماندهی کل.
ب - پیشنهاد اعلان بسیج همگانی به فرماندهی کل.
ج - پیشنهاد تعیین فرماندهان نیروهای سهگانه ارتش به فرماندهی کل.
د - تعیین سیستم تسلیحاتی کشور و سیاستهای کلی ساخت و خریدهای تسلیحاتی و نظارت
عالیه بر آنها و ایجاد هماهنگیهای لازم بینوزارتین دفاع و سپاه در خریدهای خارجی
و صنایع نظامی.
ه - تعیین موارد و نحوه همکاری و ایجاد هماهنگیهای لازم بین ارتش و سپاه و
پاسداران و نیروهای انتظامی در امور نظامی.
و - ایجاد هماهنگی بین نیروهای مسلح و دولت و نظارت عالیه بر آن.
ز - هدایت و هماهنگ نمودن امور پژوهش و تحقیقات صنعتی نظامی وزارتین دفاع و سپاه
و ارتش و سپاه و سازمانهای وابسته به آنها با مراکزتحقیقاتی و پژوهشی کشور.
فصل دوم - شرایط عمومی استخدام و طبقهبندی
بخش اول - تعاریف
ماده 18 - استخدام در ارتش عبارت است از پذیرفته شدن شخص برای انجام خدمت موظف در
یکی از مشاغل پیشبینی شده در این قانون.
ماده 19 - مشاغل ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها از نظر پرسنلی که
در آن مشاغل منصوب میگردند به سه گروه تقسیم میشوند:
1 - شغل نظامی که عبارت است از مجموعه وظایف و اختیارات مشخصی که در جداول سازمان
برای نظامیان پیشبینی میشود.
2 - شغل کارمندی که عبارت است از مجموعه وظایف و اختیارات مشخصی که در جداول
سازمان برای کارمندان پیشبینی میشود.
3 - شغل مشترک که عبارت است از مجموعه وظایف و اختیارات مشخصی که در جداول سازمان
با این عنوان تعیین شده و منحصر به نظامیان یاکارمندان نبوده و قابل تخصیص به هر
دو میباشد.
تبصره 1 - مشاغل فرماندهی در ارتش از مشاغل نظامی میباشد.
تبصره 2 - غیر از مشاغل فرماندهی مدیریت کلیه ردهها در وزارت دفاع و سازمانهای
وابسته به آنها از مشاغل مشترک میباشند.
تبصره 3 - در مشاغل مشترک شرایط احراز شغل باید به نحوی تعیین گردد که
شایستهترین پرسنل اعم از نظامی و کارمند منصوب گردند صرفنظامی یا کارمند بودن
موجب ارشدیت پرسنل بر یکدیگر نخواهد بود.
ماده 20 - رسته عبارت از مجموع رشتههای شغلی است که از نظر تخصص یا نوع کار یا
نوع آموزش وابستگی و ارتباط نزدیک داشته باشند.
ماده 21 - پرسنل ارتش کسانی هستند که برابر شرایط و مقررات مندرج در این قانون و
یا قانون خدمت وظیفه عمومی به خدمت پذیرفته میشوند وعبارتند از:
الف کادر ثابت.
ب - وظیفه.
ج - پیمانی.
ماده 22 - کادر ثابت به پرسنلی اطلاق میگردد که برای انجام خدمت مستمر در ارتش
استخدام میشوند و عبارتند از:
1 - نظامیان.
2 - کارمندان.
3 - محصلین.
ماده 23 - نظامیان پرسنلی هستند که پس از طی آموزش لازم به یکی از درجات پیشبینی
شده در این قانون نائل و از لباس و علائم نظامی استفادهمینمایند.
ماده 24 - کارمندان پرسنلی هستند که بر اساس مدارج تحصیلی و یا مهارت تجربی و
تخصصی استخدام شده و بدون استفاده از درجات، علائم ولباس نظامی به یکی از
رتبههای پیشبینی شده در این قانون نائل میشوند.
ماده 25 - محصلین پرسنلی هستند که به منظور خدمت در کادر ثابت استخدام و قبل از
انتصاب در یکی از مشاغل مندرج در این قانون در یکی ازمؤسسات آموزشی به هزینه ارتش
یا وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها مشغول تحصیل میباشند.
ماده 26 - پرسنل وظیفه کسانی هستند که مطابق قانون خدمت وظیفه عمومی در یکی از
دورههای ضرورت، احتیاط یا ذخیره مشغول خدمتمیباشند.
ماده 27 - پرسنل پیمانی به کسانی اطلاق میگردد که خدمت پیمانی را به صورت نظامی
یا کارمند برابر مقررات مندرج در این قانون انجام میدهند.
ماده 28 - پرسنل خرید خدمت به کسانی اطلاق میگردد که طبق مقررات مربوط خدمت
مشخصی را برابر قرار داد معینی انجام میدهند.
بخش دوم - شرایط عمومی استخدام
ماده 29 - شرایط عمومی استخدام در کادر ثابت و پیمانی به شرح زیر میباشد:
الف - متدین بودن به دین اسلام.
ب - تابعیت جمهوری اسلامی ایران.
ج - ایمان به انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی و آمادگی فداکاری در راه تحقق
اهداف آنها.
د - عدم محکومیت ناشی از اقدام علیه انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران.
ه - عدم محکومیت به محرومیت از خدمات دولتی.
و - عدم سابقه عضویت یا وابستگی به احزاب و گروههای سیاسی غیر قانونی و یا
الحادی.
ز - عدم عضویت یا وابستگی به احزاب و گروههای سیاسی.
ح - داشتن شرایط تحصیلی و یا تخصصی لازم برای خدمت مورد نظر.
ط - داشتن حداقل 16 و حداکثر 40 سال سن.
ی - عدم معروفیت به فساد اخلاق و عدم اعتیاد به مواد مخدر.
ک - داشتن سلامت روانی و جسمی متناسب با خدمت مورد نظر.
تبصره 1 - ادامه خدمت یا اعاده به خدمت پرسنل منوط به داشتن صلاحیتهای فوق به
استثنای بندهای ح و ط میباشد.
تبصره 2 - اقلیتهای دینی شناخته شده در قانون اساسی که تا تاریخ تصویب این قانون
استخدام شدهاند از نظر ادامه خدمت از بند الف مستثنیمیباشند.
تبصره 3 - در ستاد مشترک، وزارت دفاع و نیروهای سهگانه هیأتهایی مرکب از
بالاترین مسئولین عقیدتی سیاسی حفاظت اطلاعات و پرسنلیهر یک از سازمانهای فوق
برای گزینش پرسنل جهت استخدام تشکیل میگردد. هیأت مرکزی گزینش مرکب از رییس ستاد
مشترک، وزیر دفاع، مسئولسازمان عقیدتی سیاسی و مسئول سازمان حفاظت اطلاعات تشکیل
و بر کار هیأتهای فوق نظارت مینماید.
ماده 30 - استخدام پرسنل نظامی برای خدمت در کادر ثابت منحصراً بر اساس یکی از
مقاطع تحصیلی پایان دورههای راهنمایی، دبیرستان، فوقدیپلم، لیسانس، فوق لیسانس،
دکترا و بالاتر انجام میگیرد.
ماده 31 - کارمندان به دو صورت زیر استخدام میشوند:
الف - بر اساس مدارک تحصیلی در یکی از مقاطع پایان دورههای ابتدایی، راهنمایی،
دبیرستان، فوق دیپلم، لیسانس، فوق لیسانس، دکترا و بالاتر.
ب - بر اساس تخصص و مهارت عملی با حداقل سواد خواندن و نوشتن و حداکثر پایان دوره
دبیرستان.
ماده 32 - ارتش میتواند فقط برای مشاغل درمانی و بهداشتی زنان را استخدام نماید.
نقل و انتقالات زنان باید حتیالامکان تابع شرایط خدمتیهمسران آنان باشد.
ماده 33 - ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها میتوانند به منظور
تأمین نیاز سازمانی خود داوطلبینی را که حداقل دارای مدرکتحصیلی پایان دوره
ابتدایی میباشند با اخذ تعهد 5 سال خدمت نظامی و یا 6 سال خدمت کارمندی به صورت
پیمانی استخدام نمایند. تمدید مدت وتجدید قرارداد مجاز نمیباشد.
تبصره 1 - خدمت پرسنل پیمانی به منزله انجام خدمت دوره ضرورت تلقی میگردد و در
صورتی که قبل از خاتمه تعهد به هر علت از خدمتمستعفی یا بر کنار گردند برابر
قانون خدمت وظیفه عمومی با آنان رفتار خواهد شد.
تبصره 2 - ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها میتوانند پرسنلی را که
در حال انجام خدمت دوره ضرورت میباشند به صورتپیمانی استخدام نمایند.
ماده 34 - به منظور جلوگیری از تورم پرسنلی در ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای
وابسته به آنها، در جدول سازمانی مشاغل باید به نحویپیشبینی گردد که حتیالامکان
از پرسنل وظیفه و پیمانی استفاده شود.
ماده 35 - ارتش و وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها میتوانند در صورت نیاز
از پرسنل وظیفه در حین خدمت دوره ضرورت و همچنینپرسنل پیمانی در طول مدت قرارداد
با دارا بودن شرایط لازم برای کادر ثابت استخدام نمایند و این قبیل داوطلبان در
شرایط مساوی از اولویتبرخوردارند. آموزش، درجه یا رتبه و ترفیعات آنان تابع
مقررات مندرج در این قانون خواهد بود.
ماده 36 - سابقه خدمت وظیفه و پیمانی پرسنل کادر ثابت از نظر پایه حقوقی و سنوات
بازنشستگی احتساب میگردد.
ماده 37 - خرید خدمت اشخاص بنا به ضرورت و برای مدت محدود، بنا به تشخیص
سازمانهای استخدامکننده، به موجب آییننامهای خواهد بودکه توسط وزارت دفاع با
هماهنگی ستاد مشترک و نیروهای سهگانه تهیه و به تصویب هیأت وزیران میرسد.
ماده 38 - ارتش وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آنها میتوانند به منظور تأمین
استاد و تکمیل اعضای هیأت علمی و مؤسسات آموزشی خودپرسنل مورد نیاز را بر اساس
مقررات استخدامی هیأت علمی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عادی استخدام و به مشاغل
آموزشی منصوب نمایند.
تبصره - استخدام مربی برای آموزشهای پائینتر از سطوح دانشگاهی و همچنین پرداخت
حقالتدریس به اساتید و مربیان در کلیه سطوح تابعآییننامهای خواهد بود که توسط
وزارت دفاع و با همکاری ستاد مشترک و سازمان عقیدتی سیاسی تهیه و به تصویب هیأت
وزیران میرسد.
ماده 39 - استخدام اشخاص برای کادر ثابت بدون نیاز سازمانی و همچنین استخدام و یا
تغییر وضع پرسنل جز به یکی از صور مذکور در این قانونمطلقاً ممنوع است.
بخش سوم - طبقه بندی
ماده 40 - مشاغل نظامی ارتش به تناسب احتیاج نیروها و سازمانها از رستههای
مختلف تشکیل میگردد. انواع رسته و علائم رستهای هر یک ازآنها و همچنین علائم
درجات و شکل لباس پرسنل نظامی به موجب دستورالعملهایی خواهد بود که به وسیله ستاد
مشترک تهیه و به تصویب شورایعالی دفاع خواهد رسید.
ماده 41 - وزارت دفاع موظف است با هماهنگی ستاد مشترک مشاغل مختص کارمندان موضوع
بند ب ماده 31 این قانون را از نظر پیچیدگی به سهگروه 1، 2، 3، و میزان مهارت در
انجام مشاغل هر یک از سه گروه را به سه رده (1) ، (2) و (3) طبقه بندی نماید.
کمیسیون ارزیابی مهارت فنی کهحسب مورد در وزارت دفاع، ستاد مشترک یا هر یک از
نیروهای سهگانه تشکیل میگردد در بدو استخدام تخصص و مهارت فنی این قبیل کارمندان
رامورد ارزیابی قرار داده، گروه و رده آنان را تعیین مینماید.
ماده 42 - وزارت دفاع و ستاد مشترک با هماهنگی نیروها مکلفند حداکثر ظرف مدت یک
سال در چهارچوب این قانون کلیه مشاغل ارتش را موردبررسی و تجزیه و تحلیل قرار
داده و شرح وظایف و شرایط احراز هر شغل را تعیین و در انتصابات و ترفیعات ملاک عمل
قرار دهند.
تبصره - بکارگیری پرسنل در مشاغل غیر مرتبط با تخصص آنان ممنوع است.
ماده 43 - پرسنل وزارت دفاع و سازمانهای وابسته به آن نیز تابع مقررات این قانون
میباشند.
فصل سوم - آموزش و ترفیعات
بخش اول - آموزش
ماده 44 - مراکز و دورههای آموزشی نظامیان کادر ثابت به شرح زیر میباشد:
الف - آموزشگاه نظامی.
ب - دوره تخصصی.
ج - دوره سرپرستی.
د - دانشکده علوم نظامی.
ه - دوره مقدمات رستهای.
و - دوره عالی رستهای.
ز - دوره آموزش نظامی.
ح - دانشکده فرماندهی و ستاد.
ط - دانشگاه علوم استراتژیک.
تبصره - نیروها و سازمانها میتوانند در صورت لزوم با هماهنگی ستاد مشترک علاوه
بر آموزشهای فوق دورههای عرضی آموزشی و تخصصیرا برای پرسنل تشکیل دهند.
ماده 45 - آموزشگاه نظامی.
آموزشگاههای نظامی به منظور آموزش نظامی و تخصصی اولیه به کسانی که با مدرک
پایان دوره راهنمایی استخدام میشوند تشکیل میشود و دورهآموزشی آن حداقل یک سال
خواهد بود. هر نیرو یا سازمان متناسب با نیاز خود نسبت به تشکیل آنها در یگانها و
مناطق مختلف اقدام و اساسنامهمربوط را تدوین و مواد آموزشی را معین خواهند نمود
به نحوی که فارغالتحصیلان آن به خوبی از عهده مشاغل گروهباندومی، گروهبانیکمی
واستواردومی برآیند. دورههای آموزش نظامی و تخصصی اولیه این آموزشگاهها ممکن
است به صورت مجزا در مراکز آموزشی مختلف ارتش اجرا شود.
ماده 46 - دوره تخصصی.
دورههای تخصصی برای تکمیل رسته و تخصص پرسنل بین درجات استواردومی و استواریکمی
به مدت حداقل 6 ماه تشکیل میگردد. نیروها وسازمانها مکلفند نسبت به تشکیل این
دورهها طوری اقدام نمایند که کلیه پرسنل بعد از درجه استواردومی بتوانند به موقع
این دوره را طی نمایند.اساسنامه و برنامههای آموزشی باید طوری تنظیم گردد که
فارغالتحصیلان آن بتوانند از عهده مشاغل درجات استواریکمی تا ستوانیکمی برآیند.
نیلاین پرسنل به درجات استواریکمی و ستوانسومی منوط به موفقیت در طی این دوره
میباشد.
ماده 47 - دوره سرپرستی.
دورههای سرپرستی برای کلیه پرسنلی که با مدرک پائینتر از دیپلم استخدام شده و
به درجه ستوانسومی نائل گردیدهاند بر حسب نیاز در تمامی یگانهاو سازمانها به
مدت حداقل 3 ماه تشکیل میگردد. نیل این پرسنل به درجات ستواندومی و ستوانیکمی
منوط به موفقیت در طی این دوره میباشد.
ماده 48 - نیروها و سازمانها میتوانند دوره سرپرستی و دوره تخصصی را به صورت
متوالی در یک مرحله اجرا نمایند و همچنین میتوانندبخشی از این دوره را به صورت
آموزش حین خدمت انجام دهند.
ماده 49 - دانشکده علوم نظامی.
هر یک از نیروهای سهگانه متناسب با نیاز خود اقدام به تشکیل دانشکدههای علوم
نظامی مینمایند. حداقل مدت آموزش این دانشکدهها هفت ترمتحصیلی در دو دوره به
شرح زیر میباشد:
دوره اول - این دوره حداقل شامل 3 ترم تحصیلی میباشد که برای آموزش به کسانی که
با مدرک پایان دوره دبیرستان از طریق مسابقه ورودی استخداممیشوند تشکیل میگردد.
دوره دوم - این دوره حداقل شامل چهار ترم تحصیلی میباشد که برای آموزش به کسانی
که با انجام مسابقه ورودی از بین داوطلبان فارغالتحصیل دورهاول پذیرفته شدهاند
تشکیل میگردد. این قبیل داوطلبان بلافاصله پس از انجام دوره اول فقط یک بار حق در
ارزیابی و مسابقه ورودی دوره دوم رادارند.
تبصره 1 - نیروها میتوانند بر حسب نیاز دوره اول را در مناطق مختلف تشکیل دهند.
تبصره 2 - پرسنلی که با مدرک پائینتر از دیپلم استخدام شده و موفق به اخذ مدرک
پایان دوره دبیرستان شدهاند. در فواصل درجات گروهبانیکمیتا استواریکمی و نیز
کارمندانی که مدرک پایان دبیرستان داشته و حداکثر 25 سال سن داشته باشند میتوانند
در مسابقه ورودی دوره اول شرکت نمایندو در شرایط مساوی حق تقدم با پرسنل شاغل
است.
تبصره 3 - اساسنامه مربوط و مواد آموزشی باید طوری تنظیم گردد که با طی دورههای
آموزشی بعدی، فارغالتحصیلان دوره اول از عهده مشاغلستوانسومی تا سرهنگی برآمده
و فارغالتحصیلان دوره دوم آمادگی انجام وظیفه در مشاغل کلیه درجات از ستواندومی
به بالا را داشته باشند.
تبصره 4 - نیروها میتوانند برای دورههای خلبانی و رستههای دریایی و سایر موارد
ضروری دو دوره را به صورت پیوسته با حداقل هفت ترمتحصیلی اجرا نمایند.
تبصره 5 - در صورت ضرورت و فوریت، نیروها میتوانند بر حسب نیاز از دارندگان
مدارک فوق دیپلم مورد نیاز برای شرکت در مسابقه ورودیدوره دوم ثبت نام نمایند.
تبصره 6 - پذیرفته شدگان در دوره دوم بدون استفاده از درجه نظامی به تحصیل ادامه
خواهند داد.
ماده 50 - دوره مقدماتی رستهای.
دورههای مقدماتی رستهای بر حسب نیاز، به منظور آموزش مقدماتی برای رستههای
مورد احتیاج به فارغالتحصیلان دورههای اول و دوم دانشکدههایعلوم نظامی و قبل
از اعزام به یگانها به مدت حداقل 6 ماه در نیروها تشکیل میگردد.
ماده 51 - دوره عالی رستهای.
دورههای عالی رستهای در درجات ستوانیکمی و سروانی به مدت حداقل 6 ماه برای
تمامی پرسنل فارغالتحصیل دورههای مقدماتی رستهای وپرسنلی که در سطح
فارغالتحصیلان این دوره شناخته شوند، و از آموزش قبلی آنان حداقل چهار سال گذشته
باشد متناسب با رستههای آنان تشکیلمیگردد. نیل به درجه سرگردی برای این قبیل
پرسنل منوط به طی این دوره میباشد.
ماده 52 - دوره آموزش نظامی.
دورههای آموزش نظامی برای کسانی که از بین فارغالتحصیلان مؤسسات و مدارس آموزش
عالی و دانشگاهها با مدارک تحصیلی فوق دیپلم و بالاتر بهمنظور خدمت در رستههای
مورد نیاز به صورت نظامی در کادر ثابت استخدام میشوند به مدت حداقل 3 ماه قبل از
نیل به درجه تشکیل میگردد.
تبصره - هزینههای تحصیلات بالاتر از دیپلم این قبیل پرسنل بر اساس آییننامه
مربوط محاسبه و به آنان پرداخت میگردد.
ماده 53 - دانشکده فرماندهی و ستاد.
این دانشکده برای آموزش به فارغالتحصیلان دوره دوم دانشکدههای نظامی که دوره
عالی را طی کردهاند و یا در سطح فارغالتحصیلان این دوره شناخته شدهاند و
دارندگان مدارک لیسانس و بالاتر مورد نیاز، که حداقل 3 سال از آموزش قبلی آنها
گذشته است، در درجات سرگردی سرهنگدومی وهمچنین کارمندان دارای مدرک لیسانس و
بالاتر مورد نیاز ارتش تشکیل میشود و دوره آن حداقل 9 ماه خواهد بود پرسنل واجد
شرایط 3 بار حقشرکت در ارزیابی و مسابقه ورودی این دانشکده را دارند. اساسنامه
مربوط و مواد آموزشی بایستی طوری تنظیم گردد که فارغالتحصیلان آن تواناییطراحی،
فرماندهی و مواد آموزشی و مدیریت ردههای بالای ارتش را داشته باشند.
فارغالتحصیلان دانشکده فرماندهی و ستاد از یک سال ارشدیتبرخوردار میگردند.
ماده 54 - دانشگاه علوم استراتژیک.
دوره این دانشگاه برای آموزش، مطالعه و تحقیق در زمینه سیاست کلی نظامی و خط مشی
کشور در امور دفاعی به مدت یک سال خواهد بود.فارغالتحصیلان دانشکده فرماندهی و
ستاد و دارندگان مدارک فوق لیسانس و دکترای مورد نیاز ارتش در درجات سرهنگی و
سرتیپدومی و همچنینکارمندان که دارای مدرک تحصیلی فوق لیسانس و بالاتر میباشند،
سه بار حق شرکت در ارزیابی و مسابقه ورودی این دانشگاه را دارند.
مقامات مملکتی که نظامی نبوده ولی به نحوی از انحاء در مسائل دفاعی مسئولیتهایی
دارند و همچنین فرماندهان و مدیران رده بالای سپاه پاسدارانو نیروهای انتظامی با
معرفی شورای عالی دفاع میتوانند این دانشگاه را طی نمایند.
ستاد مشترک مکلف است نسبت به تشکیل این دانشگاه اقدام و اساسنامه و مواد آموزشی
آن را تهیه و به تصویب شورای عالی دفاع برساند.
ماده 55 - طول هر یک از دورهها و مراکز آموزشی در هر نیرو و سازمان با توجه به
حداقل تعیین شده در این قانون بر اساس محتوای آموزشی موردنیاز در اساسنامههای
مربوط که به وسیله نیروها و سازمانها زیر نظر ستاد مشترک تهیه و به تصویب شورای
عالی دفاع میرسد تعیین میگردد.
ماده 56 - پرسنلی که به هر یک از مراکز و دورههای آموزشی پیشبینی شده در این
قانون اعزام میشوند، باید امکان و فرصت ادامه خدمت وبازدهی متناسب با مدت و
کیفیت و اهمیت دوره آموزشی، حداقل دو برابر مدت تحصیل پس از اتمام آن را داشته
باشند. این مدت در اساسنامههایآموزشی معین میگردد.
ماده 57 - کلیه کارمندان اعم از کار ثابت و پیمانی در بدو خدمت باید یک دوره
یکماهه آموزش مقدماتی نظامی و آشنایی با قوانین و مقررات وآییننامهها و وضعیت
خدمتی خود در ارتش را طی نمایند.
ماده 58 - آموزشهای ارتش باید به گونهای برنامهریزی و اجراء گردد که نیاز
سازمان مربوط را به بهترین نحو مرتفع نموده، ارتش را به سمتخودکفایی سوق دهد و در
زمان صلح نیز پرسنل از عهده انجام وظایف مقرر در اصل 147 قانون اساسی برآیند.
ماده 59 - پرسنل پیمانی که به صورت نظامی خدمت خواهند کرد و همچنین پرسنل وظیفه
در بدو خدمت، دورههای آموزشی مقدماتی نظامی وتخصصی مربوط را طی خواهند نمود.
ستاد مشترک موظف است در جهت بهرهگیری هر چه بهتر از پرسنل پیمانی و وظیفه برنامه
آموزشی هر یک ازدورههای مزبور را با همکاری نیروها تهیه و به تصویب شورای عالی
دفاع برساند.
ماده 60 - هر یک از دورههای آموزشی که بین دو یا چند نیرو و سازمان مشترک باشد
حتیالمقدور به وسیله یکی از نیروها و سازمانها دائر وپرسنل سایر نیروها و
سازمانها نیز در آن آموزش خواهند دید.
ماده 61 - در زمان جنگ در صورت ضرورت ممکن است زمان اجرای آموزشهای مذکور در این
قانون با حفظ سطح کیفی آموزش به پیشنهادنیروها و سازمانها با هماهنگی ستاد مشترک
و تصویب شورای عالی دفاع تقلیل یابد.
ماده 62 - ارتش موظف است با همکاری نهضت سواد آموزی برای پرسنل امکانات سواد
آموزی را فراهم آورد.
بخش دوم - ترفیعات
ماده 63 - ترفیع عبارت است از نیل به درجه یا رتبه بالا برابر مقررات این قانون.
تبصره - ترفیعات و روش اجرای آن به موجب آییننامهای خواهد بود که به وسیله ستاد
مشترک تهیه میگردد و اجرای آن منوط به تصویبفرماندهی کل میباشد.
ماده 64 - ترتیب درجات پرسنل نظامی زمینی و هوایی و درجات معادل آن در نیروی
دریایی به شرح زیر است:
1 - سرباز ناوی
2 - سربازدوم ناویدوم
3 - سربازیکم ناوییکم
4 - سرجوخه سرناوی
5 - گروهبانسوم مهناویسوم
6 - گروهباندوم مهناویدوم
7 - گروهبانیکم مهناوییکم
8 - استواردوم ناواستواردوم
9 - استواریکم ناواستواریکم
10 - ستوانسوم ناوبانسوم
11 - ستواندوم ناوباندوم
12 - ستوانیکم ناوبانیکم
13 - سروان ناوسروان
14 - سرگرد ناخداسوم
15 - سرهنگدوم ناخدادوم
16 - سرهنگ ناخدایکم
17 - سرتیپدوم دریاداردوم
18 - سرتیپ دریادار
19 - سرلشکر دریابان
20 - سپهبد دریاسالار
تبصره - در کلیه مواردی که در این قانون عناوین درجات پرسنل نیروی زمینی و هوایی
ذکر شده است در مورد پرسنل نیروی دریایی عناویندرجات معادل آن مورد نظر میباشد.
ماده 65 - فارغالتحصیلان آموزشگاه نظامی به درجه گروهباندومی نائل و حداقل مدت
توقف آنان در تمامی درجات تا درجه ستوانسومی چهارسال و از آن به تعهد 5 سال
خواهد بود.
تبصره - پرسنلی که مدرک تحصیلی پایان دوره دبیرستان داشته باشند پس از ارائه مدرک
دیپلم متوسط مدت توقف در درجات ستوانسومی به بعدبرای آنان حداقل چهار سال خواهد
بود.
ماده 66 - فارغالتحصیلان دوره اول دانشکده علوم نظامی به درجه ستوانسومی نائل
میشوند و حداقل مدت توقف آنها در تمامی درجات بعدیچهار سال خواهد بود که در
نهایت به درجه سرهنگی خواهند رسید.
تبصره - در موارد استثنایی به تشخیص شورای عالی دفاع و در صورت تصویب فرماندهی کل
درجه سرتیپدومی به صورت درجه تشویقی به اینپرسنل اعطا میگردد.
ماده 67 - فارغالتحصیلان دوره دوم دانشکده علوم نظامی به درجه ستواندومی نائل و
حداقل مدت توقف آنها در تمامی درجات تا درجه سرتیپدومی چهار سال خواهد بود.
تبصره - در مورد کسانی که به درجه سرتیپدومی نائل شدهاند و دانشکده فرماندهی و
ستاد را طی نموده یا مدارک تحصیلی فوق لیسانس و بالاترمورد نیاز و قابل قبول ارتش
را دارند، ارتقاء به درجات سرتیپی، سرلشکری و سپهبدی بر حسب نیاز با پیشنهاد شورای
عالی دفاع منوط به تصویبفرماندهی کل خواهد بود.
ماده 68 - چنانچه در اساسنامه طول هر یک از دورهها و مراکز آموزشی بدو خدمت بر
اساس نیاز نیرو یا سازمان مربوط بیش از حداقل زمان تعیینشده برای دورههای مشابه
در سطح ارتش تعیین شود، پرسنل تحت آموزش پس از گذشت حداقل زمان، از حقوق و دیگر
امتیازات درجهای که پس ازطی دوره بدان نائل خواهند شد، برخورداری میگردند.
استفاده از درجه موکول به اتمام دوره آموزشی میباشد.
ماده 69 - وضعیت ترفیعات پرسنل نظامی فارغالتحصیل مدارس و مؤسسات آموزش عالی و
دانشگاهها پس از استخدام و طی دوره آموزشنظامی، حسب مورد به قرار زیر خواهد بود:
الف - دارندگان مدارک فوق دیپلم به درجه ستوانسومی نائل میشوند و ترفیعات بعدی
آنان تابع مقررات ماده 66 این قانون خواهد بود.
ب - دارندگان مدارک لیسانس به درجه ستواندومی نائل میشوند و ترفیعات بعدی آنان
تابع مقررات ماده 67 این قانون خواهد بود.
ج - دارندگان مدارک بالاتر در ازاء هر سال تحصیلی بالاتر از لیسانس با معادل آن از
دو سال ارشدیت نسبت به دارندگان مدرک لیسانس و در ازاءهر چهار سال ارشدیت از یک
درجه بالاتر برخوردار میگردند و ترفیعات بعدی آنان تابع مقررات ماده 67 این قانون
خواهد بود.
ماده 70 - با پرسنلی که در طور خدمت موفق به اخذ و ارائه مدارک تحصیلی فوق دیپلم
و بالاتر مورد نیاز و قابل قبول ارتش شوند به ترتیب زیررفتار میشود:
الف - چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی درجه آنان پائینتر از درجات ورودی مدرک
ارائه شده باشد، به درجات ورودی مدرک جدید برابرمقررات ماده 69 این قانون نائل
میشوند.
ب - چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی درجه آنان بالاتر از درجات ورودی مدرک ارائه
شده باشد، صرفاً ترفیعات بعدی آنان بر اساس مدرکتحصیلی جدید تابع مقررات ماده 69
این قانون خواهد بود.
ماده 71 - پرسنل پیمانی پس از طی دوره آموزشی لازم به درجات یا رتبههای زیر نائل
میگردند:
الف - دارندگان مدرک پایان دوره ابتدایی به درجه گروهبانسومی یا رتبه 2
ب - دارندگان مدرک پایان دوره راهنمایی به درجه گروهباندومی یا رتبه 5
ج - دارندگان مدرک پایان دوره دبیرستان به درجه گروهبانیکمی یا رتبه 7
د - دارندگان مدرک فوق دیپلم به درجه ستوانسومی یا رتبه 10
ه - دارندگان مدرک لیسانس به درجه ستواندومی یا رتبه 11
و - دارندگان مدرک بالاتر در ازاء هر سال تحصیلی بالاتر از لیسانس از دو سال
ارشدیت نسبت به دارندگان مدرک لیسانس و در ازاء هر چهار سالارشدیت از یک درجه یا
رتبه بالاتر برخوردار میگردند.
تبصره - پرسنل پیمانی که برابر مقررات این قانون در کادر ثابت استخدام میشوند
چنانچه آموزشهای مورد نیاز کادر ثابت را طی نکرده باشندمیبایست آن را طی نموده
و چنانچه درجه آنان پس از آموزشهای مزبور برابر درجات پیمانی آنان نباشد، مدت خدمت
پیمانی در آن درجه جزء سابقهترفیع منظور خواهد شد.
ماده 72 - پرسنل وظیفه از نظر نیل به درجات تابع مقررات قانون خدمت وظیفه عمومی
میباشند.
ماده 73 - اولین رتبه کارمندان موضوع بند الف ماده 31 این قانون در بدو استخدام
با مدرک پنجم ابتدایی "2" با مدرک پایان دوره راهنمایی "ه" بامدرک پایان دوره
دبیرستان "9" و با مدرک تحصیلی بالاتر از دیپلم به ازاء هر دو سال تحصیل بالاتر از
دیپلم یک رتبه بالاتر از "9" میباشد.
تبصره 1 - در صورتی که تعداد سنوات تحصیلی بالاتر از دیپلم، فرد باشد به ازاء
آخرین سال تحصیلی از دو سال ارشدیت برخوردار میگردند.
تبصره 2 - کارمندان موضوع این ماده که در طول خدمت مدرک تحصیلی بالاتر از مدرک
ارائه شده در بدو استخدام که مورد نیاز سازمان باشد ارائهنمایند چنانچه در زمان
ارائه مدرک جدید رتبه خدمتی آنان بالاتر از رتبه ورودی مدرک ارائه شده باشد رتبه
آنان به رتبه ورودی مدرک تغییر یافته و ازمزایای مقرره مربوط به آن، در طول خدمت
استفاده خواهند نمود. چنانچه در زمان ارائه مدرک تحصیلی رتبه آنان بالاتر از رتبه
ورودی مدرک ارائه شدهباشد صرفاً ترفیعات بعدی آنان بر اساس مدرک تحصیلی جدید انجام
خواهد شد.
ماده 74 - اولین رتبه کارمندان موضوع بند ب ماده 31 این قانون که با مهارتی در
یکی از ردههای یک تا سه برای مشاغلی استخدام میشوند که ازنظر پیچیدگی و سختی در
یکی از گروههای یک تا سه قرار دارند به شرح زیر میباشد:
الف - رده 1 گروه 1، رتبه (1) .
ب - رده 2 گروه 1 و رده 2، رتبه (3) .
ج - رده 3 گروه 1 و رده 2 گروه 2 و رده 1 گروه 3، رتبه (5) .
د - رده 3 گروه 2 و رده 2 گروه 3، رتبه (7) .
ه - رده 3 گروه 3، رتبه (9) .