دوازده امام

ویژگی‌های جداگانه‌ای از او دارند.[۱۱]

فهرست

شماره	نام کامل کنیه	عنوان	تاریخ ولادت و درگذشت ه‍.ق م [یادداشت ۱]	طول عمر [یادداشت ۲]	اهمیت	زادگاه	علت و محل درگذشت و محل به خاک‌سپاری [یادداشت ۳]
۱	علی بن ابی‌طالب اَبُوالْحَسَن	امیرالمؤمنین (پیشوای مؤمنان)[۱۲] ٱلْمُرْتَضَیٰ (دوست‌داشته‌شده)[۱۳] ٱلْوَصِیّ (جانشین و یاری‌دهندهٔ پیامبر در انجام دستورهای خداوند)[۱۴] ٱلْوَلِیّ (صاحب ولایت)[۱۵]	۲۳ (پیش از هجرت) – ۴۰ (پس از هجرت)[۱۶] ۶۰۰–۶۶۱[۱۷]	۶۱	پسرعمو و داماد محمد. شیعیان او را جانشینِ راستینِ پیامبر، و اهل سنت او را خلیفهٔ چهارم می‌دانند. او تقریباً در همهٔ طریقت‌های تصوف جایگاه والایی دارد و اعضای این طریقت‌ها ارتباط‌شان با محمد را از طریق او به‌دست می‌آورند.[۱۸]	مکه، حجاز[۱۹]	توسط ابن ملجم مرادی، از خوارج، در کوفه ترور شد. ابن ملجم وی را با شمشیری زهرآلود در هنگام نماز، مورد ضربت قرار داد.[۲۰][۲۱] مدفون در حرم علی بن ابی‌طالب در نجف، عراق.[۲۲]
۲	حسن مجتبی ابومحمد	اَلْمُجتَبیٰ (برگزیده)[۲۳]	۳–۵۰[۲۴] ۶۲۴–۶۷۰[۲۵]	۴۷	او بزرگ‌ترین نوهٔ زندهٔ محمد، از طریق دخترش فاطمه زهرا بود. حسن در کوفه، به‌عنوان خلیفه جانشین پدرش شد و براساس پیمان صلح با معاویة بن ابی‌سفیان، پس از تنها هفت ماه خلافت، کنترل بر عراق را واگذار کرد.[۲۶]	مدینه، حکومتِ محمد[۲۷]	به‌باور شیعه توسط همسرش و به‌دستور معاویه مسموم شد.[۲۸] مدفون در بقیع، مدینه، عربستان سعودی.[۲۹]
۳	حسین بن علی ابوعَبدِالله	سَیِّدُالشُّهَداء (سَرورِ شهیدان)[۳۰]	۴–۶۱[۳۱] ۶۲۶–۶۸۰[۳۲]	۵۷	او نوهٔ محمد و برادر حسن مجتبی بود. حسین اعتبار خلافتِ یزید را زیر سؤال برد. نتیجتاً او و خانواده‌اش در نبرد کربلا توسط لشکریانِ یزید کشته شدند. پس از این واقعه، سوگواری محرم مراسمی کلیدی در هویت شیعیان شد.[۳۳][۳۴]	مدینه، حکومتِ محمد[۳۵]	کشته و سربریده‌شده در نبرد کربلا.[۳۶] مدفون در حرم حسین بن علی در کربلا، عراق.[۳۷]
۴	علی بن الحسین ابومحمد	سَجّاد، زَیْن‌ُالْعابِدین (کسی که دائماً سجده می‌کند، زینتِ عبادت‌کنندگان)[۳۸]	۳۸[۳۹]–۹۵[۴۰] ۶۵۸/۹[۴۱] – ۷۱۲[۴۲]	۵۷	نویسندهٔ ادعیهٔ صَحیفهٔ سَجّادیه، که به‌عنوان «زبور آل محمد» مشهور است.[۴۳]	مدینه، خلافت راشدین[۴۴]	بنابر نظر بیشتر علمای شیعه، او به‌دستور وَلید بن عَبدُالْمَلِک در مدینه مسموم شد.[۴۵] مدفون در بقیع، مدینه، عربستان سعودی.[۴۶]
۵	محمد بن علی ابوجعفر	باقِرُالْعُلوم (شکافندهٔ دانش‌ها)[۴۷]	۵۷–۱۱۴[۴۸] ۶۷۷–۷۳۲[۴۹]	۵۷	منابعِ سنی و شیعه هردو او را از اولین و برجسته‌ترین فقها توصیف می‌کنند، که در دوره‌اش شاگردان بسیاری تربیت شده‌اند.[۵۰][۵۱]	مدینه، خلافت اموی[۵۲]	بنابر قول برخی از علمای شیعه، او به‌وسیلهٔ ابراهیم بن ولید در مدینه به‌دستور هشام بن عبدالملک مسموم شد.[۵۳] مدفون در بقیع، مدینه، عربستان سعودی.[۵۴]
۶	جعفر بن محمد ابوعبدالله	اَلصّادِق (راستگو)[۵۵]	۸۳–۱۴۸[۵۶] ۷۰۲–۷۶۵[۵۷]	۶۵	فقه جعفری را تأسیس کرد و کلام شیعه را توسعه داد. او علمای بسیاری را در زمینه‌های گوناگون تربیت کرد.[۵۸]	مدینه، خلافت اموی[۵۹]	بنابر قول منابع شیعه، او در مدینه به‌دستور ابوجعفر عبدالله منصور مسموم شد.[۶۰] مدفون در بقیع، مدینه، عربستان سعودی.[۶۱]
۷	موسی بن جعفر ابوالحسن اوّل[۶۲]	اَلْکاظِم (آرام)[۶۳]	۱۲۸–۱۸۳[۶۴] ۷۴۴–۷۹۹[۶۵]	۵۵	رهبر جمعیت شیعی در دورهٔ انشعابِ اسماعیلیان و دیگر شاخه‌ها، پس از درگذشت جعفر صادق.[۶۶] او شبکه‌ای از وکلا را ایجاد کرد که خُمس را از جمعیت‌های شیعی در خاورمیانه و خراسان جمع‌آوری می‌کردند.[۶۷]	مدینه، خلافت اموی[۶۸]	وی در بغداد به‌دستور هارون‌الرشید زندانی و مسموم شد.[۶۹] مدفون در حرم کاظمین در بغداد، عراق.[۷۰][۷۱]
۸	علی بن موسی ابوالحسن ثانی[۷۲]	اَلرِّضا (پسندیده)[۷۳]	۱۴۸–۲۰۳[۷۴] ۷۶۵–۸۱۷[۷۵]	۵۵	ولیعهدِ مأمون شد، به‌خاطر مباحثاتش با علمای مسلمان و غیرمسلمان معروف است.[۷۶]	مدینه، خلافت عباسی[۷۷]	بنابر منابع شیعی، او در طوس (مشهد امروزی) به‌دستور مأمون مسموم شد.[۷۸] مدفون در حرم علی بن موسیَ الرِّضا در مشهد، ایران.[۷۹]
۹	محمد بن علی ابوجعفر	اَلْجَواد، اَلتَّقی (سخاوتمند، پرهیزکار)[۸۰]	۱۹۵–۲۲۰[۸۱] ۸۱۰–۸۳۵[۸۲]	۲۵	در مواجه با خلافت عباسیان به سخاوتمندی و پرهیزکاری مشهور بود.[۸۳]	مدینه، خلافت عباسی[۸۴]	بنابر منابع شیعی، مسمومیت توسط همسر (دختر مأمون) در عراق، به‌دستور ابواسحاق محمد مُعْتَصَم.[۸۵] مدفون در حرم کاظمین در بغداد، عراق.[۸۶]
۱۰	علی بن محمد ابوالحسن ثالث[۸۷]	اَلْهادی، اَلنَّقی (راهنما، پیراسته)[۸۸]	۲۱۲–۲۵۴[۸۹] ۸۲۷–۸۶۸[۹۰]	۴۲	شبکهٔ وکلا را در جامعهٔ شیعه تقویت کرد. او وکلا را با سفارش‌ها و آموزش‌هایی می‌فرستاد و درعوض، سهم امام از خمس و وجوهات شرعی را دریافت می‌کرد.[۹۱]	مدینه، خلافت عباسی[۹۲]	مسمومیت به‌دستور ابوعبدالله محمد مُعْتَزّ در سامرا.[۹۳] مدفون در حرم عسکریین در سامرا، عراق.[۹۴]
۱۱	حسن عسکری الحسن بن علی ابومحمد	اَلْعَسکَری (ساکن پادگان نظامی)[۹۵]	۲۳۲–۲۶۰[۹۶] ۸۴۶–۸۷۴[۹۷]	۲۸	پس از درگذشت پدرش، مُعتَمِد عباسی محدودیت‌هایی برای او در بیشتر دوران زندگی‌اش اعمال کرد. شیعیان به‌خاطر جمعیت و قدرت فزاینده‌شان به‌شدت سرکوب می‌شدند.[۹۸]	مدینه، خلافت عباسی[۹۹]	مسمومیت به‌دستور ابوعباس محمد معتمد در سامرا.[۱۰۰] مدفون در حرم عسکریین در سامرا، عراق.[۱۰۱]
۱۲	حجت بن الحسن ابوالْقاسم	اَلْمَهدی، اَلْحُجَّة، اَلْاِمامُ الْغائِب (نشانه، ملاک و معیار)[۱۰۲]	۲۵۵–تاکنون[۱۰۳] ۸۶۸–تاکنون[۱۰۴]	۱٬۱۵۳ سال، ۹ ماه و ۹ روز	مطابق اعتقادات شیعیان دوازده امامی، صوفیان و مسلمانان سنی، او یک شخصیت تاریخی واقعی است.[۱۰۵]	سامرا، خلافت عباسی[۱۰۶]	بنابر اعتقادات شیعه (مهدویت) او از سال ۲۶۰ ه‍.ق زنده است و در غیبت به‌سرمی‌برد و این غیبت تا زمانی که خدا بخواهد ادامه دارد.[۱۰۷]