آستارا
گپی كوتاه با اكبر اكسیر پیرامون شعر كوتاه:
كوتاه نوشتن اصل اول شعر من است
اشاره: اكبر اكسیر شاعر طنزپرداز آستارایی، از جمله شاعرانیست كه اعتقاد زیادی به شعر كوتاه دارد و در این راستا در دههی هشتاد چاهار مجموعهی شعر منتشر كرده است كه مورد استقبال اهالیی شعر و ادب قرار گرفته است. اكسیر به همراه دوستان شاعر آستاراییاش با پیشنهاد نوعی از شعر كوتاه به نام «فرانو» شیوهای از شعرهای كوتاه را رایج ساختهاند كه از ویژهگیهای آن داشتن طنز در آن میباشد. در این گفتوگوی كوتاه پیرامون شعر كوتاه و كوتاهنویسی و نیز شعر فرانو صحبت به میان آمده است.
داوود ملكزاده
1. اینكه ما اصلن چیزی به نام شعر كوتاه داریم و آیا آن را میتوانیم جدای از سایر قالب(فرم)های شعر فارسی در نظر بگیریم؟
كوتهسرایی همواره در ادبیات فارسی با عنوان خسروانی، تكبیتی، دوبیتی و رباعی و .... سابقه داشته و آثار زیادی در این زمینه به یادگار مانده است؛ اما آنچه به نام شعر كوتاه در ادب معاصر مورد نظر است به شعرهای محمد زهری، منصور اوجی، بیژن جلالی وغلامحسین نصیری پور و... اطلاق میشود؛ نوعی از آن در دههی 50 در كارگاه نوریعلا به شعرك و طرح معروف شد. سیروس نوذری شاعر و پژوهشگر شیرازی كتاب جامعی را با نام كوتهسرایی(سیری در شعر كوتاه معاصر، ققنوس، 88 ) به چاپ رسانده كه میتواند مرجع خوبی برای شناخت شعر كوتاه و انواع آن باشد.
2. اگر بخواهیم تعریف مشخصی از شعر كوتاه بدهیم چه باید بگوییم؟
شعر كوتاه با توجه به انواع آن میتواند تعریفهای جداگانهای داشته باشد گاهی بیانگر یك لحظه است، گاه نشانگر یك تصویر و گاهی چند سطر از سر دلتنگی و گاه ساختارمند مثل یك قصهی مینیمال. من در شعر كوتاه معتقد به ساختار قصّوی با زبانی ساده و نهایت ایجاز هستم، شعری كه برای مخاطب بیحوصلهی امروز طراحی شده است و ناماش «فرانو»ست با اسپانسر طنز.
3. چرا تا كنون نام مشخصی برای شعر كوتاه كه مورد قبول همه باشد گذاشته نشده و این نوع از شعر به اسمهای متعددی خوانده میشود؟
به طوری كه ذكر شد در دههی 40 و 50 شعرك و طرح مطرحترین نام برای شعرهای كوتاه بود برخلاف امروز كه هر شعر كوتاه تصویریی حسی را هایكو مینامند. در گیلان و مازندران شعر كوتاه معروف به «هسا شعر» و «اساشعر» بیان یك لحظه تصویری است نامهای مختلفی در دهههای اخیر برای شعر كوتاه ساخته شد كه فرانو شعر دیجیتالی، شعرتوگراف، آنك، ترانك و ... نمونههایی از آنهاست. كوتاهی شعر مهم نیست شرط تفكری است كه در پشت كلمات پنهان است با اجرایی هوشمندانه و چینشی مهندسی كه لذت متن را به جان مخاطب بریزد.
4. آیا به نظر شما كوتاه بودن شعر مزیتی برای آن محسوب میشود؟
كوتاهی یا بلندی شعر مزیت نیست، رعایت ایجاز مهم است چه بسا شعرهایی با لفظ اندك حرفی برای گفتن ندارند مهم اندیشه، ساختار و زبان است كه در خدمت محیط زیست و انسان معاصر باشد و از رویا و مالیخولیا و خواهشهای نفسانی و شعار به دور باشد، حال اگر شاعری بتواند در كمترین سطر به این مزایا برسد در جذب مخاطب موفق خواهد بود.
5. به نظر میرسد كه اقبال شاعران و مخاطبان به شعر كوتاه بیشتر شده است. حتا در قالبهای كلاسیك هم روی آوردن به قالبهایی مثل رباعی و دوبیتی، این مسئله را تایید میكند. دههی 90 دههی شعر كوتاه با زبانی ساده است كه زمینهاش در دههی 80 فراهم شد. مخاطب امروز فرصتی برای شعر بلند ندارد به ویژه اگر ذهنی و كلیشهای باشد. شیوع رباعی به خاطر خون تازهای بود كه توسط شاعران نوپرداز به آن تزریق شد و توانست پابهپای شعر امروز خودنمایی كند، هر چند كه در رباعی نیز مشكل زمینهچینی برای رسیدن به مصراع چاهارم ناقض ایجاز است.
6. در شعری كه شما و دوستانتان در آستارا از ابتدای دههی هشتاد راه انداختهاید و نام «فرانو» بر آن نهادهاید، در طبقهبندی شعر كوتاه در كجا قرار میگیرد؟
شعر كوتاه آستارا و فرانو در دههی 80 پیشنهادی بود از طرف شاعران آستارایی برای رفع بحران مخاطب و اگر موفقیتی كسب كرد علت آن گذشته از كوتاهیی شعرها سادهگیی زبان، عینیت، پرداختن به محیط زیست و سوژههای انسانی و ... بود كه در طبقهبندی شعر كوتاه جایگاه مناسبی یافت.
7. در شعر فرانو، اسم نقش عمدهای را در شعر بازی میكند، حال آنكه گاه به نظر میرسد اسمهایی كه شما برای شعرهایتان انتخاب میكنید چندان ارتباطی با خود شعر ندارد. از طرفی بسیاری از شاعرانی كه كتاب چاپ میكنند اعتقادشان بر این است كه نامی برای شعرهای نگذارند و به جای آن شمارهگذاری كنند.
عنوان شعر در فرانو سطری از شعر است در حكم كلید كه در رمزگشاییی شعر و تداوم نخ نامرئیی مراعاتالنظیر به مخاطب كمك میكند. نام گذاری را در شعر از امتیازات آن میدانم و اگر غیرمترقبه باشد در جذب مخاطب موثر است. جهان اشیا و پدیدههای آن محصول توطئهی نامهاست. به قول معروف فرزند بینام، فرزند سر راهی است.
8. آیندهی شعر كوتاه را چهگونه میبینید، و با توجه به اینكه عدهای هم موافق شعر بلند هستند، آیندهی این دو نوع شعر چهگونه پیشبینی میكنید؟
در عصر رسانههای برتر شعر كوتاه با تمام كمسالی، دهههای آینده را از آن خود خواهد كرد. اقتصاد كلمه نیز بیارتباط با پیشرفت جوامع بشری نیست. همگام با منزلت انسان تمام دستاوردهای تكنولوژیكیی بشر، كوچك و كوچكتر میشوند. انقلاب دیجیتالی و نانوتكنولوژی، روز به روز در عرصهی ادبی تاثیر خواهد گذاشت؛ همانطوری كه رمانهای قطور چند جلدی به 200 صفحه تقلیل یافتهاند و داستانهای بلند جای خود را به مینیمالیسم دادهاند. شاید هم روزی برسد كه از كلمه به ایما و اشاره و گرافیك برگردیم. ضمنن برای مخاطبین شعر بلند نیز سلامتی همراه با صبر جزیل آرزومندم!
9. شعر كوتاه تمام نیازهای شاعریی شما را برآورده میكند؟ یعنی اوقاتی پیش نمیآید كه نیاز به اطناب داشته باشید؟ به هر حال ایجاز و اطناب هر دو از صنایع ادبیی فارسی هستند كه در جای خود استفاده میشوند؟
من شعرهایام را طوری طراحی میكنم كه حد اكثر در 10 سطر تمام شود برای همین از فیشهای یكچاهارم A4 استفاده میكنم. كوتاه نوشتن اصل اول شعر من است؛ لذا از اعجاز ایجاز كمك میگیرم تا با حداقل كلمه به معنی بسیار برسم؛ مثل جلیل صفربیگی كه میداند رباعی باید در مصراع چاهارم تمام شود.
10. آیا لزومن در هر شعر كوتاهی ایجاز به كار رفته است؟
هر شعر كوتاه موجز نیـست اما هر شعر موجزی میتواند كوتاه باشد. در شعر كوتاه گذشته از ایجاز، ظرایف و شگردهای زبانی، ساختارمندی و سوژه و «بس نكته غیرحسن» لازم است تا مقبول طبع مردم صاحبنظر شود.
11. در یك شعر كوتاه، یك سری ویژهگیهایی مد نظر است و عدهای وزن را هم جزو این ویژهگی میدانند. شما به طور عام جایگاه وزن را در شعر و به طور خاص در شعر كوتاه، در كجا میدانید؟ آیا اصلن جایگاهی برای آن قایل هستید یا خیر؟
وزن و هارمونی و موسیقی درونی در زیبا خوانده شدن شعر موثرند اما چون گاه برای رعایت آن نیازمند واشرهای اضافی میشویم لذا در شعرهای كوتاه من، وزن در سایه قرار میگیرد و گاهی به طور غیرارادی و طبیعی وارد میشود. شعار من در شعر فرانو این سخن مولوی است: هیچ ترتیبی و آدابی مجو...
12. سخن آخر؟
دنبالهی اخبار را همكارم به سمع و نظرتان میرساند.
دكتر حاج صفر نعیمی نماینده منتخب آستارا : من ریس دفتر ندارم و فقط دونفر در دفتر گذشتم برای امور اداری و هیچ كس نمی تواند از طرف من صحبت
كند و من نماینده مردم هستم و نیازی به وكیل و وصی ندارم وافرادی كه خود را بمن منتسب مب كنند ریس فرماندار و بخشدار و دهدار و بخشدار و...عزل
و نصب می كنند در بین مردم و تخلیلات خود از من نیستند و كذب است و در صورت مشاهده افراد چنین سودجو با 110 تماس بگیرید یا به بنده به شماره
09121099020 پیامك بدهید تا تكلیفش را از راه قانونی حل نمایم و شایعاتی در شهر جدیدا عده ای افراد سودجو راه انداختند كه در جریان انتخاب ریس
اصناف من دخالت می كنم
مسئله انتخابات اصناف بنده دخالت نمی كنم چون مسله انتخاباتی است اما تخلف
بشود بنده ورود خواهم نمود و از هیچ كش حمایت نمی كنم..
بنا به اعلام فرمانداری تالش نتیجه انتخابات نهمین دوره مجلس شورای اسلامی (دور دوم) بشرح زیر میباشد :
از مجموع 118716 رای ماخوذه
محمود شكری با : 85408 رای بعنوان پیروز انتخابات اعلام گردید .
همچنین آقای بهمن محمدیاری 32385 رای كسب نموده است .
خبرگزاری فارس: با اعلام آمادگی سی نفر از کارکنان سابق شبکه بیبیسی برای شکایت از این شبکه به دلیل تبعیض جنسیتی و سنی علیه زنان، رسانه دولتی انگلیس در آستانه بحرانی تازه قرار گرفت.
به گزارش فارس به نقل از هفته نامه انگلیسی ساند تلگراف، تعدادی از کارکنان سابق زن شبکه بیبیسی که تعدادی از مجریان سابق این شبکه نیز در بین آنها هستند اعلام کردهاند قصد دارند تا ضد تبعیض موجود و اینکه قربانی تبعیض جنسیتی شدهاند، از این شبکه شکایت کنند.
یکی از کارکنان سابق بخش ورزشی بیبیسی که درحال تنظیم شکایت خود علیه این شبکه است در گفتوگو با ساندیتلگراف گفت: رفتار مدیران شبکه پس از اینکه بچهدار شدم، به کلی تغییر کرد. انجام کار تمام وقت با داشتن یک بچه به خودی خود دشوار است، اما از وقتی که رئیس بخش ورزشی تلاش کرد تا زندگی را بر من تلخ کند، ادامه کار دیگر غیرممکن شد.
وی ادامه داد: در زمانی که کودک من شیرخوار بود، مدیران شبکه مرا به ماموریتهایی میفرستادند تا از خانواده خود دور باشم که هدف از این کار تنها جدا کردن من از خانوادهام بود. این شبکه برای مادران شاغل هیچ تسهیلاتی قائل نمیشود و این مادران هیچ جایی در این شبکه ندارند.
یکی دیگر از زنانی که به دلیل سو رفتار مدیران و برخورد تحقیرآمیز بیبیسی را ترک کرده بود نیز اظهار داشت: من عاشق کار خود بودم، اما به دلیل اینکه من تنها پرستار والدین بیمارم بودم و برای مراقبت از آنها درخواست اندکی ملایمت در ساعات کاری کرده بودم و با وجود اینکه طبق قرارداد ساعت کاری گردشی برای من در نظر گرفته شده بود، اما هرگز به این قرارداد عمل نشد و با سختگیری مدیران مجبور به ترک کار خود شدم.
وکیل این کارکنان اعلام کرد که موارد مشابه بسیاری که قربانی سوء رفتار شدهاند وجود دارد که شکایتهای جداگانهای تنظیم خواهد شد.
به گفته "او ریلی" وکیل کارکنان سابق بی بی سی، این زنان به دلیل ترس از بازگو کردن شرایط نابرابر خود تاکنون سکوت کرده بودند اما اکنون فرصتی برای بیان تبعیضهای موجود یافتهاند. با شکایت و پیگیری حقوق این زنان، فرهنگ موجود در بیبیسی که با زنان مانند شهروندان درجه دو رفتار میکنند تغییر خواهد کرد و زنان احترام بیشتری گذاشته خواهد شد.
وی افزود: برای مجریان مرد و پا به سن گذاشته بیبیسی اجرای برنامه در کنار زنان جوان خوشایندتر است و وقتی که مجریان زن پا به سن میگذارند احساس می کنند دیگر جایی در این شبکه ندارند.
کمپین مبارزه با تبعیض جنسیتی و سنی در بیبیسی که توسط وکیل کارکنان راهاندازی شده است در فراخوانی از تمام کسانی که قربانی فرهنگ غالب تبعیض علیه زنان در این شبکه شدهاند، برای تنظیم شکایت دعوت کرده است.
با اینکه اکثریت قاطع کارکنان بیبیسی و مجریان این شبکه را مردان مسن تشکیل میدهند، سخنگوی این شبکه مدعی شد که بیبیسی برای همه فرصت و محیط کاری برابری را فراهم کرده است و آنها را در را پیشرفت و موفقیت همراهی میکند و هر مانعی که بر سر راه پیشرفت آنها باشد، از میان بر میدارد.
خبرگزاری فارس: یک روزنامه آمریکایی معتقد است در زمانی که چین سخت میکوشد تا از راه رسانههای رادیویی- تلویزیونی «با توطئههای غرب علیه چین مقابله کند» اگر آمریکا به کاهش پخش برنامهها برای چین ادامه دهد کار معقولی انجام نداده است.
خبرگزاری فارس: یک پایگاه تحلیلی در مقالهای با اشاره به حادثه تیراندازی به «تریون مارتین» و محکومیت ناعادلانه «مومیا ابوجمال»، پرده از حجم گسترده فساد و رشوهخواری در اداره پلیس آمریکا برداشته و جایگزینی نظام اجتماعی غرب، با نظامی کیفری را پدیدهای غیرمتعارف و قابلتامل میداند.
